In zowel de Nederlandse als de Belgische geschiedenis komen gebeurtenissen voor waar men niet trots op is. Slavernij en kolonisatie, maar ook het Heizeldrama en de val van de moslimenclave in Srebrenica zijn pijnlijke herinneringen. Dit verleden kunnen we toch niet zomaar wegpoetsen of onder de mat vegen? Historicus Susan Legêne (VU in Amsterdam), politicus en theatermaker John Leerdam (PvdA) en emeritus hoogleraar Afrikaanse talen en literatuur Jean Kabuta (UGent) geven ieder een lezing over dit onderwerp. Journalist en historicus Marc Reynebeau introduceert de sprekers en modereert het gesprek dat op de lezingen volgt.

In opdracht van het Nederlands kabinet werd in 2009 de ‘Canon van Nederland' geïntroduceerd. Deze Canon bestaat uit de vijftig door de commissie geselecteerde thema's (‘vensters') die samen een overzicht bieden van ‘wat iedereen zou moeten weten van de geschiedenis en cultuur van Nederland'. Deze Canon kan zodoende gebruikt worden als een hulpmiddel in het onderwijs.

In maart van dit jaar verklaarde de Nederlandse historicus Chris van der Heijden in De Groene Amsterdammer echter dat de schaduwzijden van de ontwikkeling van de Nederlandse Natie nauwelijks in de Canon ter sprake komen. Volgens Van der Heijden is het tijd voor de samenstelling van ‘een zwarte canon, een overzicht van de donkere pagina's van de Vaderlandse cultuur.'

Het opstellen van een nationale ‘zwarte canon' is een manier om pijnlijke passages uit het verleden van een land te benoemen. Maar wie bepaalt wat er in komt en wat kunnen we er vervolgens mee? Hoe zou een ‘zwarte canon' van België eruitzien? Moet een ‘zwarte canon' eigenlijk wel los staan van een algemene canon? En hoe moeten die donkere gebeurtenissen vervolgens herdacht worden? Deze en andere vragen zullen ter sprake komen na de lezingen tijdens een gesprek onder leiding van Marc Reynebeau.
 

Over de sprekers
Susan Legêne (°1955) is hoogleraar politieke geschiedenis aan de Vrije Universiteit (VU in Amsterdam). Ze was hoofd Museale Zaken van het Tropenmuseum dat actief vormgeeft aan de vele relaties tussen kunst, cultuur en (Nederlands) kolonialisme. Ze zit in de Nederlandse UNESCO-commissie en was medesamensteller van de ‘Canon van de Nederlandse Geschiedenis'.

John Leerdam (°1961) was Tweede Kamerlid voor de PvdA in de periode 2003-2010. Daarvoor was Leerdam directeur en artistiek leider van het Cosmic Theater (Amsterdam) en regisseerde hij geregeld toneelproducties over politiek-historische thema's, zoals De tranen van Den Uyl (2005) over de fictieve ontmoeting tussen de Nederlandse journalist Han de Graaf en de Surinaamse journalist Jozef Slagveer, één van de slachtoffers van de 8 decembermoorden in 1982.

Jean Kabuta (°1947) is emeritus hoogleraar Afrikaanse talen en literatuur aan de UGent en auteur van talloze artikels, essays en boeken. Hij is geboren en getogen in Congo en was 8 jaar oud toen hij voor het eerst meezong met het koor Les troubadours du Roi Baudouin. De wereldtentoonstelling in 1958 bracht hem, samen met het koor, naar België én in de wereld. Over zijn ervaringen schreef hij het boek J'ai été troubadour du roi Baudouin, dat in het Nederlands vertaald is onder de titel Ik was Troubadour van Koning Boudewijn. Op dit moment houdt Jean Kabuta zich bezig met met projecten in Afrika, zoals de NGO Kasàlà en Harubuntu (www.harubuntu.org).
 

Praktisch:
Dinsdag 5 juni, 20:30
In het Beurskafee, Beursschouwburg, Brussel
Gratis, reserveren aanbevolen: hier

Meer info:
Lees hier het artikel 'De Zwarte Canon' van Chris van der Heijden uit De Groene Amsterdammer
Lees hier het vervolg 'De Donkere Kant van ons verleden' uit De Groene Amsterdammer
Klik hier voor het artikel 'Veel missionarissen hadden minachting voor ons' van Heleen Debruyne uit de Knack, met o.a. fragmenten uit een interview met Jean Kabuta

Organisatie: deBuren i.s.m. de Beursschouwburg

Reconstrueer op Erfgoeddag het vertoog over de (lokale) geschiedenis. Wie (en met welke argumentatie) zorgde ervoor dat er een canon werd vastgelegd? Hoe duurzaam is/was deze en met welk (archief-)materiaal wordt deze onderbouwd?