Naar aanleiding van Erfgoeddag presenteert de Erfgoedcel van Sint-Truiden ‘Nu gaan onze dagen somber voorbij, en zuchtend verstrijken de jaren...  Wonen, werken, eten, leren en bidden in Sint-Truiden, 1842’. Dit vierde Erfgoeddag-boek is een dagboek van het overleven in de dorpen die anno 2011 onder de fusiegemeente ‘Sint-Truiden’ worden gerekend. Haast alle dorpelingen waren toen nog eenvoudige dagloners. 

In 1842 werd voor de dorpen rond Sint-Truiden de Tabel van klassificatie der grondeigendommen afgerond. Deze biedt een gedetailleerd beeld van deze dorpen in die tijd. Een nauwkeurige en uitvoerige beschrijving van de huizen, alsook van de opbrengsten op het grondgebruik was voor de jonge Belgische staat noodzakelijk voor een eerlijke belasting van de bezittingen.

De kastelen, boerderijen en huizen werden in categorieën ingedeeld. In de meeste Truiense dorpen bestond 50 tot 67% van de woningen uit één of twee zeer kleine plaatsen, in hout en leem gebouwd en met stro bedekt. Stenen huizen met pannendak waren uiterst zeldzaam. Kortom, ongezond en in armoede wonen was de regel. Zelfs voor kasteelheren was rond 1840 het leven op het platteland geen lachertje: medische zorg was ver weg en de wegen waren slecht berijdbaar.

De eerste Belgische kadastergegevens over de grondwaarde van akkers, weiden en bossen zijn gebaseerd op uitvoerige berekeningen van de opbrengsten en van de kosten. Deze beschrijvingen bieden een gedetailleerd beeld van de landbouwgebruiken, de afwisseling van teelten en de samenstelling van de veestapel. Hard labeur, maar de winsten waren gering en wisselvallig.
Bij het binnenhalen van de oogst werden de kinderen van dagloners ingezet; zij bleven in groten getale (tot 60%) tijdens het vierde trimester weg uit de school. Gelukkig was er de door de kerk verplichte zondagsrust voor (bijna) iedereen!

Naast het wonen, werken, eten, leren en bidden van de ‘gewone dorpeling’ schenkt rijksarchivaris Rombout Nijssen in deze publicatie aandacht aan het leven van de onderwijzer en de dorpspastoor. Hun lot was vaak niet beter dan dat van de dagloners.

Op Erfgoeddag geeft Rombout Nijssen een lezing in Sint-Truiden. Het boek zelf is te verkrijgen via de Erfgoedcel van Sint-Truiden.

Illustraties:
Foto van 'een fiere boerenfamilie in Bevingen. (c) Erfgoedcel Sint-Truiden
Onderaan de cover van het boek.