Bezoekers aan de tentoonstelling Rogier Van der Weyden in Leuven zal het niet ontgaan zijn: in de late middeleeuwen kwamen vele kopieën van het werk van de meester tot stand. Schandalig plagiaat? Of gepassioneerde bewondering? Hélène Mund geeft in de catalogus meer toelichting bij de relatie tussen origineel, kopie en invloed.

In vergelijking met andere Vlaamse primitieven is het op zijn minst opvallend dat het werk van Rogier Vander Weyden zo talrijk en ook zo lang gekopieerd is. Maar op zich is het kopiëren van motieven van grote meesters geen uitzondering. In de ateliers van heel wat schilders kon men immers modelboeken en tekeningen terugvinden.

Op basis van dit materiaal kreeg een klant een indruk van de kunde van de meester en kon hij een bestelling plaatsen. Tekeningen van beroemde werken circuleerden onder kunstenaars en zij wisselden ook vaak modellen uit. De kunst van de originaliteit bestond er immers uit creatief met bestaande modellen om te gaan. Na de dood van Rogier leidde de grote bewondering voor de overleden meester ertoe dat men zijn werken ging kopiëren voor een breder publiek. De emotioneel sterk geladen beelden raakten immers een gevoelige snaar bij menig gelovige, en die wilde zijn privé- vertrekken dan ook graag sieren met een dergelijk verheffend 'meditatie-hulpstuk'. Deze 'serieproductie' is duidelijk van mindere kwaliteit, maar kwam zeker tegemoet aan een grote behoefte. Zo oefende Rogier een eeuw na zijn dood nog een sterke invloed uit, en dat hoeft zeker niet alleen negatief te worden bekeken.

Leestip: Hélène Mund, “Origineel, kopie en invloed. Een complex verhaal”, in: L. Campbell, J. Van der Stock (ed.), Rogier Van der Weyden 1400-1464. De Passie van de Meester, Leuven (Davidsfond), 2009,  p. 186-205

Neem ook eens een kijkje op de website van de tentoonstelling 'Rogier van der Weyden. De passie van de meester.' in het Museum M te Leuven.