"Kindersterfte neemt wereldwijd sneller af dan gedacht. Vandaag verscheen in het Britse medische tijdschrift Lancet een artikel over de resultaten van een onderzoek naar kindersterfte. Die tonen aan dat dit jaar 7,7 miljoen kinderen zullen overlijden voor ze de leeftijd van 5 jaar hebben bereikt. In 1990 was dat aantal nog twaalf miljoen.
Ze concludeerden dat de kindersterfte jaarlijks gemiddeld met zo'n twee procent afneemt, minder dan de 4,4 procent die nodig is om het doel van de Verenigde Naties te bereiken, namelijk om de kindersterfte tegen 2015 met tweederde terug te brengen." (uit: De Standaard, 27 mei 2010)

Een hoog kinder- en zuigelingensterfte vinden we vandaag vooral terug in de ontwikkelingslanden. Maar in het verleden kende ook Vlaanderen een hoog kinder- en zuigelingensterfte. Pas in de 19e eeuw, vooral omstreeks 1840-50, kende de zuigelingensterfte een kleine terugval. Na deze tijdelijke daling van de zuigelingensterfte, volgt evenwel opnieuw een geleidelijke toename tot en met de eeuwwisseling. Deze evolutie, die een vrij universeel karakter vertoont, moet in verband worden gebracht met de hogere vruchtbaarheidscoëfficiënten die omstreeks 1850-80 waarneembaar worden. Tot op zekere hoogte moet hierbij ook het industrialisatieproces, de mobiliteit en de uithuizigheid van de vrouw worden vermeld. De meest beslissende factor dient evenwel gezocht te worden in het inkorten van de lactatieperiode.

Misschien wel de belangrijkste oorzaak van de hoge kindersterfte waren de kinderziekten zoals pokken, mazelen, kinkhoest e.a. Ook kinderarbeid eiste een hoge tol: ondervoeding, slechte hygiëne, allerhande kwalen, besmettelijke ziekten en oververmoeidheid leidden in de 19e eeuw tot een hoog kindersterfte. Pas vanaf de late 18e-begin 19e eeuw zien we een niet onbelangrijke daling van de zuigelingen- en kindersterfte.

Hoe hoog was de kinder- en zuigelingensterfte in jouw gemeente? Wat waren de voornaamste oorzaken, hoe ging men hiermee om en op welke manier trachte men dit tegen te gaan? Ga op onderzoek uit en toon je resultaten op Erfgoeddag.

leestip:

DEVOS (Isabelle) en LAMBRECHT (Thijs) (red.), Overzicht van de zuigelingen- en kindersterfte in Zuid-Vlaanderen, 18e-19e eeuw, in: Bevolking, voeding en levensstandaard in het verleden. Verzamelde studies van Prof. dr. Chris Vandenbroeke, Gent Academia Press, 2004, p. 291-310

afbeelding:

Een moeder met kind in een rieten wieg (ca. 1900) - (c) Henri Berssenbrugge, Coll. RHC Tilburg