23 februari 1769, Gouda, in de Republiek de Nederlanden. Op die dag veroordeelde de rechtbank van die stad een vrouw wegens "zeer grove en hooggaande falsiteiten" en het "bespotten van de goddelijke en menselijke wetten." Haar misdaad? Ze ging al acht jaar als man door het leven, had daartoe een mannennaam
aangenomen en getekend voor dienst in het leger. En dat was nog niet alles: bovendien had ze een vrouw het hof gemaakt en was met haar getrouwd! Bovenop dit alles bleek dat Maria van Antwerpen, want zo heette de boosdoenster, een recediviste was. Achttien jaar daarvoor was ze al om precies voor dezelfde redenen voor het
hof verschenen.

Het boek 'Vrouwen in mannenkleren. De geschiedenis van een tegendraadse traditie. Europa 1500-1800' van de Nederlandse historici Lotte van de Pol en Rudolf Dekker  toont aan dat als man verklede vrouwen tijdens die periode allesbehalve zeldzame rariteiten waren. Hun keuze voor de transformatie tot man betekende een uitweg voor 'vrouwen in moeilijkheden'. Er werden als man verklede vrouwen aangetroffen onder de gesneuvelden van menige veldslag, bij de Spaanse conquistadores in Zuid-Amerika, onder de manschappen van de Franse ontdekkingsreiziger Bougainville en in de Franse, revolutionaire expeditielegers. De auteurs tonen in hun boek aan dat het besluit 'tot travestie' genomen werd onder druk van verschillende factoren, hetzij materieel, zoals armoede, hetzij emotioneel, zoals vaderlandsliefde of liefde voor een andere vrouw, enz. Wie toont op Erfgoeddag hoe het eraan toeging in het vroeg-moderne Vlaanderen? En wat met mannen in vrouwenkleren?

Vrouwen in mannenkleren is een internationaal verschijnsel. Waarom Barret geen baardgroei had, lees je in het artikel Reis rond de wereld uit De Standaard.

Leestip: DEKKER (Rudolf) en VAN DE POL (Lotte), Vrouwen in mannenkleren. De geschiedenis van een tegendraadse traditie. Europa 1500-1800 [met een voorwoord van Peter Burke], Amsterdam, Wereldbibliotheek, 1989, 168 p.

Afbeeldingen:
- bovenaan: detail van een kinderprent, Het wyf trect na de krych
- links: cover van het boek
- rechts: Een vrouw die mannenkleren aantrekt, uit Abraham à St. Clara, Narinnen-spiegel, vertoonende natuurlijk en figuurlijk den aardt, levenswijze en gebreeken der gebrekkige vroutjes (Amsterdam, 1718)