Lente 1909. Leopold II, koning der Belgen, beslist om al zijn kunstvoorwerpen en meubilair te verkopen. Wat speelt er zich af in het hoofd van de oude vorst? Hij zit allerminst in financiële krappe schoentjes. Gaat het over de opvolgingskwestie, of zelfs een soort van 'wraak' voor de verplichte schenking van Vrijstaat Congo en het verplichte einde van de Fondation de la Couronne? Tussen de lijst met kunstwerken duikt een heel bijzonder item op: het fameuze portret van Duquesnoy, van Van Dyck. Historica Geneviève Tellier publiceerde er zopas een fascinerend boek over.

In mei van datzelfde jaar, zeven maand voor het overlijden van de koning, wordt het werk twee keer verkocht. Een eerste keer aan de Parijse kunsthandelaar Kleinberger. En... een tweede keer aan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, in Brussel. Met andere woorden: het Paleis heeft twee versies van het schilderij in de etalage gezet, het origineel en de kopie.

Maar wie heeft nu het origineel, en wie de kopie? Het exemplaar dat naar de overkant van de Atlantische Oceaan is gebracht - het spoor leidt naar een welgestelde familie in New York, de Pratts, die het werk in 1920 in hun bezit kregen - is intussen onvindbaar... Rest nog het exemplaar in Brussel. In dit boek onderneemt Tellier een speurtocht naar deze opmerkelijke transactie.

In het YouTube-filmpje hieronder confronteert het vtm-programma 'Royalty' de bevindingen van Tellier met een conservator van de conservatoren van het KMSKB. Het laatste woord is duidelijk nog niet gezegd over deze kwestie... Bekijk een toegankelijke versie van het YouTube-filmpje.

Leestips: TELLIER (Geneviève É.), Leopold II et le marché de l’art américain. Histoire d’une vente singulière, Bruxelles, Le Cri, 2010, 317p. Lees hieronder het abstract van het boek (in het Frans).

Bijzonder interessant is de bijdrage van journaliste Eliane Van den Ende op de nieuwssite Apache.

Afbeelding: cover van het boek.