Belangrijk nieuws: sinds begin mei zijn maar liefst 3,2 miljoen krantenpagina's uit een waaier van Belgische dagbladen uit de periode 1831-1950 digitaal beschikbaar in de afdeling ‘Kranten en Hedendaagse Media’ van de Koninklijke Bibliotheek. De voordelen? Zo kun je in een handomdraai nu meer dan 80 jaar krantenarchief doorzoeken. En het verzuringsproces van het krantenpapier vertragen.

Het zure gevaar

Dat het digitaliseren van documenten talrijke voordelen heeft en heel wat nieuwe mogelijkheden biedt, hoeft geen betoog. In het geval van kranten is preservatie een van de belangrijkste redenen om massaal te gaan digitaliseren. Kranten worden immers uitgegeven op bijzonder kwetsbaar papier dat zeer gevoelig is voor verzuring.

Zodra men over een digitale kopie van een krant beschikt, wordt het origineel document minder vaak geraadpleegd en dus minder gemanipuleerd, wat de bewaring ervan ten goede komt. Tweede belangrijke reden is het vergemakkelijken van opzoekingen. Dankzij de OCR-technologie (‘optical character recognition’) wordt het mogelijk om in de gedigitaliseerde kranten gericht en snel te zoeken. Voor journalisten, historici en alle andere geïnteresseerden levert dit een enorme tijdswinst op.

Topje van de ijsberg

De kranten die in het kader van dit project werden gedigitaliseerd, werden vooral geselecteerd op criteria die de representativiteit van de titel bepaalden: oprichtingsdatum, taal, plaats van verschijning, ideologische en filosofische oriëntering.

Zo bevinden zich onder de gedigitaliseerde titels heel wat kranten die tijdens WOI en WOII werden gecensureerd. Ook enkele uiterst zeldzame schatten uit de collectie werden aan de selectie toegevoegd. Ondanks de omvang van dit grootschalige project beslaat het aantal gedigitaliseerde kranten slechts 5% van de volledige krantencollectie van de Koninklijke Bibliotheek.
De gedigitaliseerde kranten kunnen voortaan worden geraadpleegd in een aparte ruimte in de leeszaal van de Afdeling Kranten en Hedendaagse Media, waar vijf pc’s ter beschikking staan. Door de strikte naleving van de wetgeving op het auteursrecht kunnen de kranten voorlopig enkel binnen de muren van de Koninklijke Bibliotheek worden geraadpleegd.

Hallo, Radio 1?

Vorige week vrijdag streek het Radio 1-programma ‘Peeters & Pichal’ neer in de Albertina. Luisteraars konden per e-mail en via de website van het programma informatie opvragen uit het gedigitaliseerde archief.  Het programma paste zo een (tijdelijke) mouw aan het feit dat je ter plaatse moet gaan om het archief te raadplegen. Via de website van de Koninklijke Bibliotheek kun je ook zelf een computer reserveren om in het digitale krantenarchief op te zoeken! Herbeluister de uitzending van Peeters & Pichal.

Lees ook de blog van Annemie Vanthienen, 'Lees het nieuws van gisteren online: wegwijzer', elders op deze website.

Toon op Erfgoeddag hoe jij met kwetsbaar archiefmateriaal omgaat. Welke maatregelen tref jij om dit op een duurzame manier te ontsluiten?

Meer informatie over de problematiek van verzuring kan je nalezen in onderstaand artikel:
Leen Breyne, Slow Fire!? De problematiek van verzuurd papier, faro | tijdschrift over cultureel erfgoed, jaargang 2099 (2), p. 64-72