Op 11 november 1972 werd in Brussel de allereerste Vrouwendag, ‘V-dag’ in ons land georganiseerd. De Gazet van Antwerpen omschreef het gebeuren als volgt: “De ‘V’ vormt de beginletter van vrouw, vrijheid, verzet en hopelijk ook van viktorie. Dat zeggen de organisatoren van de manifestatie die op 11 november wordt gehouden in het auditorium en de aanpalende zalen van het Gemeentekrediet te Brussel.” Armoede is (grotendeels) vrouwelijk.

Deze allereerste Vrouwendag was het resultaat van actoren uit alle politieke, sociale en wetenschappelijke richtingen, wars van de klassieke grenzen van partijen of zuilen. Op een eerder dat jaar georganiseerde driedaagse over de positie van mannen en vrouwen in de samenleving, rijpte het plan om in actie te komen. Het Vlaamse Vrouwen Overleg Komitee (VOK) werd daartoe opgericht.

De toegang voor die allereerste editie was gratis. Om de kosten te dekken werd de aanwezigen gevraagd een zelfklever (t.w.v. 10 frank) te kopen. “U kunt die dan altijd nog als een souvenir nalaten aan kinderen of kleinkinderen die binnen twintig of vijftig jaar daarmee glimlachend zullen bewijzen hoe men ooit eens moest manifesteren voor zulke vanzelfsprekende zaken als gelijkberechtiging…” stelde de Gazet van Antwerpen. En zelfs meer dan dertig jaar later is die gelijkberechtiging een allesbehalve vanzelfsprekende zaak.

Het VOK zet zich in voor:

- Pariteit tussen vrouwen en mannen op allerlei beslissingsniveaus in onze samenleving als basisdemocratisch principe;
- Algemene werktijdverkorting zonder inkomensvermindering;
- Evenwichtiger verdeling van werktijd, zorgtijd en vrije tijd tussen vrouwen en mannen;
- Verdediging van de lichamelijke en geestelijke integriteit van vrouwen. Het VOK verzet zich tegen alle vormen van  geweld en dwang;
- Verplichte toetsing van beleidsvoorstellen en –plannen door beleidsmakers om de gevolgen voor vrouwen te kunnen  inschatten: emancipatie-effectrapportage;
- Gevarieerde beeldvorming van vrouwen in de media;
- Neutrale wetgeving t.a.v. allerlei levensstijlen en samenlevingsvormen;
 -De rechten van andere achtergestelde bevolkingsgroepen, zoals stemrecht voor allochtonen.

We wezen er op deze website al eerder op: armoede heeft een vrouwelijk gezicht. Alle statistieken getuigen daarvan. Unicef schat dat hoewel wereldwijd twee derde van de gedane arbeid door vrouwenhanden gebeurt, deze vrouwen slechts één tiende van het beschikbare inkomen krijgen en ze minder dan één percent van alle bezittingen in handen houden.

Vandaag de dag bestaat de meerderheid van alle armen wereldwijd uit vrouwen. Dit beseffen is al een stap in de juiste richting in de strijd tegen armoede wereldwijd. Uit alle onderzoeken blijkt dan ook dat de sleutel om armoede uit te bannen in de handen van vrouwen ligt. Vrouwen en meisjes meer kansen geven in het onderwijs en op de arbeidsmarkt is al een grote stap in de juiste richting.
Arm zijn betekent dat je weinig tot geen bescherming hebt tegen alle vormen van geweld, dat je nauwelijks een rol speelt op het niveau waar beslissingen worden genomen (zowel politiek als economisch) waardoor het nog moeilijker wordt om uit je situatie te geraken. De grootste hinderpalen voor deze vrouwen zijn de systematische discriminatie op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg, tewerkstelling en het recht op bezit.

De kwetsbaarste groep om in armoede te belanden zijn oudere, alleenstaande vrouwen. Ook alleenstaande ouders (en alleenstaande moeders maken nog steeds het merendeel uit van deze groep) lopen een verhoogd risico. Bij hen speelt de moeilijke combinatie arbeid-gezin nog extra.

Belicht jij op Erfgoeddag hoe de relatie tussen armoede en gender in het verleden  zat en welke moeilijkheden vrouwen het hoofd moesten bieden?

Leestips:
De website van RoSa, bibliotheek, documentatiecentrum en archief voor gelijke kansen, feminisme en vrouwenstudies, is een echte goudmijn voor iedereen die in deze materie geïnteresseerd is. Je vindt er tal van 'factsheets', maar ook verwijzingen naar interessante publicaties en beeldmateriaal. Onderaan deze webpagina kan je overigens de twee tijdslijnen van het feminisme ophalen.

Alle info over de Vrouwendag en het VOK vind je op hun website.

Afbeelding:
Campagnebeeld van de eerste Vrouwendag, (c) RoSa