Voor de twaalfde keer op rij vraagt Unesco vandaag, 21 februari 2011, wereldwijd aandacht voor taaldiversiteit en meertaligheid in de wereld. De thematische focus van de International Mother Language Day ligt dit jaar op 'The information and communication technologies for the safeguarding and promotion of languages and linguistic diversity'.

Om de aandacht voor taaldiversiteit te maximaliseren, focust Unesco naast de bedreigde talen in de wereld nu ook op de taalsituatie in het algemeen. Daartoe heeft ze sinds kort een database waarin alle lidstaten kunnen rapporteren over de taalgerelateerde vragen die ze in hun nationale bevolkingsonderzoeken opnemen en over de sprekersaantallen die daaruit blijken. Met betrekking tot het aantal moedertaalsprekers van het Nederlands wordt in die database tot hiertoe enkel over de toestand op Aruba gerapporteerd. Nederlands is daar de tweede officiële taal naast de inheemse Creoolse taal Papiaments. Die laatste wordt door 70% van de Arubanen als thuistaal gesproken. Daarnaast zijn er ook inwoners waarvoor Spaans of Engels de eerste taal is, terwijl circa 6% van de 100.000 Arubanen Nederlands als moedertaal hebben.

Nauw verwant aan het Nederlands is het Afrikaans. Volgens de bevolkingsonderzoeken die in Zuid-Afrika uitgevoerd werden, neemt het aantal sprekers van het Afrikaans, naast Zoeloe en Xhosa, de derde grootste van de elf officële talen van het land, fors toe. In 1980 waren er bijna 5 miljoen Zuid-Afrikanen die het Afrikaans als moedertaal hadden. Twintig jaar later lag dat cijfer al één miljoen hoger. In 1925 besliste de Zuid-Afrikaanse overheid om aan de Universiteit van Stellenbosch een omvattend Woordenboek van de Afrikaanse Taal (WAT) te laten samenstellen. In 1951 verscheen het eerste deel (A-C) en inmiddels is de redactieploeg onder leiding van prof. Willem Botha opgeschoten tot aan de letter S. Zoals dat ook bij de in 2001 voltooide omvangrijke evenknie, het Woordenboek der Nederlandse Taal, het geval was, werd nog tijdens het redactieproces de overstap gemaakt naar een gedigitaliseerde werkwijze. Daardoor is er sinds 2003 ook een digitaal WAT-in-opbouw raadpleegbaar. Maar het WAT moet het wel met heel wat minder financiële overheidssteun stellen dan bij het WNT het geval was.

Daarom lanceerde de woordenboekredactie onlangs een vrij unieke actie met als titel 'Borg 'n Woord'. Voor een zelf te bepalen bedrag vanaf 100 ZAR (ca. 10 euro) kan iedereen die het woordenboekwerk wil steunen een Afrikaans woord adopteren. Dat “borge” verwijst zowel naar het borg staan voor iets als naar beschermen en koesteren. Nog exact één maand, tot 21 maart, kan u zelf uw favoriete Afrikaanse woord veiligstellen voor opname in het WAT. Laat uw taalhart vandaag misschien eens spreken, want onze zustertaal Afrikaans verdient het evenzeer als alle andere moedertalen in de wereld om gekoesterd en geborgd te worden. Zoals de WAT-redactie zelf opmerkt: dit sal bakgat wees as almal deelneem.