20 maart: Dag van de Grunneger toal

omslag magazine Moi elkenain!

Zaterdag 20 maart 2010 is door de provincie Groningen uitgeroepen tot de Dag van de Groninger taal. In het hart van de gelijknamige hoofdstad van Nederlands noordelijkste provincie, op het Cascadeplein, zal van 11.00 tot 17.00 uur doorlopend een publieksevenement in en over het Gronings plaatshebben. Een pleiade aan provinciale organisaties (Biblionet Groningen, Het Huis van de Groninger Cultuur, Regionaal Historisch Centrum De Groninger Archieven, Bureau Groninger Taal en Cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen, Stichting ‘t Grunneger Bouk, Stichting Grunneger Toal) zorgen samen met regionale omroep RTV Noord voor een zeer gevarieerd programma met muzikale en literaire optredens, een taalmarkt, film- en documentaire-premières, een speurtocht en ook een heel aanbod op kindermaat; allemaal in de Groninger streektaal uiteraard. Om dit bijzondere initiatief publiek onder de aandacht te brengen, gaf de provincie Groningen ook een gratis eenmalig tijdschrift (15.000 ex.) uit met de gastvrije titel 'Moi elkenain!'.

De Groningse dialecten zijn sinds 1 maart 1996 door de Nederlandse regering officieel erkend als streektaal (naast het Fries en het Limburgs; het Jiddisch en de Roma-talen in Nederland zijn erkend als minderheidstalen). Die erkenning van taalvariatie naast het Nederland zijn een gevolg van de toepassing door de Nederlandse overheid van het Europese Handvest voor streek- en minderheidstalen van de Raad van Europa (CETS 148). Het omzetten van die erkenning van de Groningse dialecten als een officiële streektaal in ondersteunend taalbeleid is een opdracht van de provinciale overheid. Met deze Dag van de Groninger taal laat de Pervinsie Grunnen dan ook eens te meer zien dat zij die opdracht ter harte neemt en een actief en dynamisch steektaalbeleid voert.

Een bijzonder onderdeel van de Dag van de Groninger taal is de tentoonstelling in de centrale hal van de Groninger Archieven, gewijd aan taalkundige en politicus K(ornelis). Ter Laan (1871-1963) en aan de door hem opgerichte Grunneger Bewegen. Ter Laan, een onderwijzer van boerenafkomst, was bijna vier decennia lang socialistisch Tweede-Kamerlid, gemeenteraadslid in Den Haag en nadien burgemeester van Zaandam. In zijn taal- en volkskundig werk verloochende Ter Laan zijn Groningse herkomst allerminst. Zo schreef hij onder meer een Nieuw Gronings Woordenboek (1929 – voortbouwend op het oudere woordenboek van Molema). Sinds 1983 reikt de Stichting ‘t Grunneger Bouk jaarlijks een naar Ter Laan genoemde prijs uit. Dit jaar gebeurt dat uiteraard op de Dag van de Groninger Taal.

Wie nog een last minute bestemming voor een weekendtrip zoekt: entree is vergees op de Dag van de Groninger taal en eterij en drinkerij is der ook, mit Grunneger gerechten.

 

Rob Belemans
taalvariatie
Groningen
K. Ter Laan
Evenement