Dit zijn de laureaten van de Ultimas 2018

ULTIMAS

Tijdens een feestelijke zaalshow op dinsdag 5 februari in de AB reikte Vlaams minister voor Cultuur Sven Gatz de Ultimas 2018 - de Vlaamse Cultuurprijzen - uit. Dit feest is een terugblik op de meest opmerkelijke prestaties in de culturele sector van het afgelopen jaar. Met de cultuurprijzen eert minister Gatz de twaalf laureaten uit verschillende disciplines met een opmerkelijke erkenning. 

In de categorie 'Circus' kaapte Danny Ronaldo de prijs weg, in de categorie 'Cultureel Ondernemerschap' viel BKRK - bokrijk brandmerkt in de prijzen en in de categorie 'Immaterieel Erfgoed' mocht Reveil met de hoofdprijs naar huis. Een volledige lijst met alle winnaars in alle categorieën, vindt u hier.

Immaterieel erfgoed: Reveil

Reveil (c) Stefaan Temmerman

Vzw Reveil zet in op het immaterieel erfgoed en eigentijdse rituelen rond rouw en herinnering. Elk jaar op 1 november dompelen muzikanten, fanfares, dichters en verhalenvertellers over heel Vlaanderen hun lokale begraafplaats onder in een warme gloed van ingetogen muziek, poëzie en lokale levensverhalen. Reveil ontstond in 2014 in het West-Vlaamse Deerlijk als eerbetoon aan enkele jonge Deerlijkenaren die op korte tijd waren overleden. Op enkele jaren tijd is het uitgegroeid tot een initiatief in heel Vlaanderen met een steeds groeiend aantal deelnemende lokale gemeenschappen.

De jury looft vooral de manier waarop Reveil een snaar weet te raken bij brede lagen van de bevolking, en niet in het minst bij jongeren die op zoek zijn naar meer eigentijdse rituelen, ook rond rouw en het herdenken van dierbare overledenen. Daarbij is deze organisatie erin geslaagd om vanuit een klein lokaal gegeven een nieuwe traditie te creëren die voor alle gemeenschappen en overtuigingen toegankelijk is en waar duidelijk behoefte aan bestaat.

Tegelijk zorgt Reveil via zijn website en communicatie ervoor dat er ook een gevoel van verbondenheid ontstaat tussen de lokale organisatoren over heel Vlaanderen. Reveil zet in op een universeel thema dat gepaard gaat met diepe emoties. Vaak wordt immaterieel erfgoed gelinkt aan feest en krijgen de vrolijke, bruisende tradities veel aandacht. Reveil laat ons opnieuw ontdekken dat ook de pijnlijkste en moeilijkste zijde van het leven via gemeenschappelijke rituelen beter en zinvol beleefd kan worden. Het toont aan dat immaterieel erfgoed via eigentijdse belevingsvormen steeds weer herboren kan worden en daarbij nieuwe borgende erfgoedgemeenschappen tot stand brengt. 

Bekijk het videoportret van de laureaat.

Cultureel Ondernemerschap: BKRK - bokrijk brandmerkt 

BKRK - bokrijk brandmerkt (c) Stefaan Temmerman

Bokrijk is al sinds generaties een vaste waarde in Vlaanderen. Sinds 2015 is Bokrijk een nieuwe weg ingeslagen. Dit doen ze aan de hand van De toekomst start nu, een manifest waarin vijftien ambities uitgesproken worden. Vertrekkende vanuit de museumcollectie wil Bokrijk relevant blijven in de snel veranderende maatschappij van vandaag. 

De jury looft de gedurfde aanpak, die onder meer tot uiting komt in het project BKRK oftewel ‘Bokrijk Brandmerkt’. Daarmee wil Bokrijk de hedendaagse relevantie van het vakmanschap van vroeger aantonen, en gaan ze op een innovatieve manier met oude ambachten om. Bokrijk zet in op de (her)beleving van het immateriële erfgoed van weleer en herwaardeert vakmanschap tot een waardevol publiek goed voor de toekomst. Dat gebeurt bovendien op een laagdrempelige en toegankelijke wijze. Meer nog toont Bokrijk een ondernemingsvisie binnen het domein cultureel erfgoed, én een durf om dit te activeren in plaats van de conserveren.

Voor de jury is dé kers op de taart het VAKlab, het expertise- en dienstencentrum van Bokrijk dat specifiek inzet op vakmanschap en ondernemerschap. VAKlab wil hedendaags vakmanschap versterken en een brug vormen naar andere sectoren en de bredere economie, maar ook vakmensen stimuleren in hun ondernemerschap en makers ondersteunen met kennis en expertise. Op zijn beurt brengt VAKlab ook kennis en de eigentijdsheid van het dagelijkse leven in het museum binnen. Door de unieke plaats die het domein in ons collectief geheugen inneemt, verbindt Bokrijk met deze nieuwe aanpak opnieuw generaties. De jury is tot slot nog benieuwd hoe de ambitie om de link met de superdiverse samenleving te maken hier ook een plaats in zal krijgen. 

De Ultima voor Cultureel ondernemerschap wordt uitgereikt in samenwerking met het Fonds voor Cultuurmanagement.

Bekijk het videoportret van de laureaat.

Circus: Danny Ronaldo

Danny Ronaldo (c) Stefaan Temmerman

De voorbije jaren werd baanbrekend werk neergezet voor en in het Vlaamse circuslandschap. Dat is uitermate positief nieuws en zou voor de jury meerdere laureaten mogen opleveren. Na een diepgaand gesprek schuift de jury circusartiest Danny Van den Broeck, best gekend als Danny Ronaldo, naar voren als laureaat van de Ultima voor Circus 2018.

De jury noemt Danny een echte vakman. Zijn meesterschap in de solovoorstelling Fidelis Fortibus, Latijn voor ‘Trouw aan de Dapperen’, leverde hem onlangs nog de prijs voor ‘Beste circusvoorstelling 2017’ op tijdens de Ciutat de Barcelona Awards. Danny is als artistiek schepper een groot architect van circus. Hij weet zichzelf telkens opnieuw uit te vinden, wordt steeds beter én blijft steeds zichzelf. Danny neemt intussen ook een nieuwe generatie circusartiesten, waaronder zoon Nanosh, onder zijn vleugels. Dat resulteerde in de nieuwe creatie SWING, waarin Danny de rol van coach opneemt.

Wie Danny Ronaldo zegt, zegt ook Circus Ronaldo. Wanneer Danny spreekt of speelt, zijn zijn roots nooit ver weg. De toekenning van de Ultima voor Circus aan Danny Ronaldo is dan ook, bij uitbreiding, een erkenning voor Circus Ronaldo. Hiermee kiest de jury voor een circusartiest, een circuscarrière, een circusoeuvre en circusgenen. De succesvolle overgang van traditioneel circus naar circustheater is een opmerkelijk traject: Circus Ronaldo bracht circus en theater samen tot een harmonieus geheel, en maakt van elke plek waar de tent neerstrijkt een andere plek. Ook het verbindend werken, zó eigen aan circus, en het wegen op het brede circusveld zijn voor de jury eigenschappen die aan laureaat Danny Ronaldo mogen toegeschreven worden. Ten slotte wil de jury door het toekennen van een geldprijs aan een succesvol toerend artiest ook blootleggen dat circusartiesten ondanks een volle speelkalender op financieel vlak niet op rozen zitten.

Bekijk het videoportret van de laureaat.

Over de Ultimas

De Ultimas, ook wel bekend als de Vlaamse Cultuurprijzen, zijn de prijzen waarmee de Vlaamse Gemeenschap het cultureel belang van het werk van de laureaten erkent. Een jury van deskundigen uit de verschillende disciplines van de cultuursector draagt een laureaat voor aan de Vlaamse minister van Cultuur. De Vlaamse Cultuurprijzen worden al sinds 2003 uitgereikt door de Vlaamse minister van Cultuur aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen. Elk jaar worden er twaalf Ultimas uitgereikt, sinds 2018 aangevuld met de BILL Award voor jong artistiek talent.

Foto's van de laureaten: (c) Stefaan Temmerman

faro
Ultima's
erfgoeddag