Het Intergouvernementeel Comité boog zich vandaag over de opvolging van de elementen van de verschillende lijsten van de UNESCO-Conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. Op het programma? De beslissing tot verwijdering van Aalst Carnaval van de Representatieve Lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid.

De argumentatie in de officiële documenten (LHE/19/14.COM/14) liet weinig aan de verbeelding over: Aalst Carnaval zou, omwille van diverse redenen, van de Representatieve Lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid gehaald worden. U leest er hier meer over. En zo geschiedde. Unaniem besliste het comité, dat bestaat uit 24 landen, dat er op de Representatieve Lijst geen plaats meer is voor Aalst Carnval. Het comité volgde hierbij de argumentatie die het secretariaat eerder al opstelde.

Geen probleem voor het stadsbestuur van Aalst, dat eerder al een schrijven richtte aan UNESCO met de vraag om van de Lijst gehaald te worden. Dat niet iedereen in Aalst tevreden is met deze beslissing, weten we intussen ook. Hoe de discussie zich verder zal ontspinnen, is koffiedik kijken. 

Wat wel al vast lijkt te staan, is dat UNESCO tijdens het carnaval van 2020 mikpunt van spot zal zijn, net als de Joodse gemeenschap. Of dat laatste een slimme zet is, is de vraag. Zal Aalst Carnaval blijven hard maken dat het allemaal niet slecht bedoeld is, dat tijdens carnaval alles gerechtvaardigd is en blijft? Wanneer lachen met de Bende van Nijvel not done is omwille van het Aalsterse trauma, waarom kan er dan geen rekening gehouden worden met gevoeligheden van andere gemeenschappen, zo vraagt Michael Freilich, partijgenoot van de Aalsterse burgemeester, zich af. 

Erfgoed en ethiek 

Of u zich kan vinden in de beslissing van UNESCO of eerder aan de kant van Aalst staat: laten we deze situatie aangrijpen om samen na te denken over welke rol we willen voor onze tradities, rituelen en erfgoed tout court. Immaterieel erfgoed heeft een enorme potentie om verbindend te werken. Laat ons dát potentieel aanboren, en niet de kaart van polarisatie trekken. Respect, wederzijds begrijp en inlevingsvermogen zijn hier de onontbeerlijke ingrediënten. De Verklaring van Ethische Principes, verbonden aan de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed vormt hiervoor al een mooie leidraad, net als de aanbevelingen in het al eerder aangehaalde rapport van Unia Carnaval en de grenzen van de vrijheid van expressie.

Foto: © André Catteeuw