Onder het motto Wijzer waarderen: waardering als basis van de Bibliotheekcollectie Vlaanderen, werkt de Vlaamse Erfgoedbibliotheek samen met haar zes partners aan collection mapping van erfgoedbibliotheekcollecties. Doel is ook om specifieke tools te ontwikkelen voor het waarderen van bibliotheekcollecties. 

Waarderen van erfgoedbibliotheken

Met uitzondering van topstukken wordt het belang van een erfgoedbibliotheek bepaald door de samenstelling en uniciteit van haar collectieonderdelen. Waardering van bibliotheekcollecties is dan ook vooral zinvol op het niveau van deelcollecties of aandachtsgebieden (zwaartepunten, focuspunten, kennisdomeinen ...) binnen de collecties.

Het doel van het pilootproject Wijzer Waarderen is om ervaring op te doen over het waarderen van deelcollecties, eerder dan van objecten. Dat op zich is al redelijk onbekend terrein.

Bovendien gaat het om documentair erfgoed dat vaak niet uniek is, omdat het gaat om gedrukte publicaties. Dat heeft als gevolg dat verschillende instellingen soms dezelfde publicaties bezitten, waardoor het project zich ook focust op cross-collectie waarderen. Collectiebeheerders kijken over de grenzen van hun eigen collectie. Dit om hopelijk waardering te hanteren als ondersteuning voor een helder collectieprofiel, verzamelbeleid en afspraken tussen concullega's.

Innovatie

De Vlaamse Erfgoedbibliotheek heeft geconstateerd dat er momenteel in de sector van de Vlaamse erfgoedbibliotheken geen duidelijk kader, geen gemeenschappelijk discours en geen gedeelde terminologie is als het gaat om waarderen. Hoewel er zeker interesse bestaat voor waarderen als methodiek voor het maken van onderbouwde keuzes bij erfgoedbeheer, is er een gebrek aan ervaring, aan beproefde modellen en aan praktische tools. Bestaande modellen uit de museum- of archiefwereld laten zich niet zonder meer toepassen op erfgoedbibliotheken. Naast diepere kennis en waardering van de eigen collectie hebben erfgoedbeheerders in bibliotheken nood aan zicht op het bredere veld, zodat ze hun collectie(vormings)beleid onderling kunnen afstemmen in functie van een overkoepelend collectiebeleid voor (deelgebieden van) de ‘Bibliotheekcollectie Vlaanderen’. Waardering van collecties kan instellingen en overheden verder van nut zijn bij het bepalen van prioriteiten op het vlak van conservering, ontsluiting en digitalisering van collecties.

Concrete resultaten/toepassingen

Het belangrijkste resultaat voor de Vlaamse Erfgoedbibliotheek zou dan een methodiek voor collections mapping van erfgoedbibliotheekcollecties zijn. Het project Waarderen wordt ook als input gebruikt voor de Collectiewijzer 2.0. Die Collectiewijzer gaat nu in de richting van een portaalsite voor erfgoedbibliotheken, waar collectiebeheerders handig hun collectie kunnen benchmarken, informeren waar gelijkaardige collecties zitten, daarnaar kunnen verwijzen enzovoort. Onder andere in de Collectiewijzer worden de resultaten van het waardeerproject dus gevalideerd. De Vlaamse Erfgoedbibliotheek hoopt eveneens specifieke tools voor bibliotheekcollecties te kunnen ontwikkelen voor de toolbox.