Binnen de Europese Unie werd de laatste jaren in toenemende mate aandacht besteed aan collectiemobiliteit. In het kaderprogramma 'Culture 2000' werd het belang onderstreept van de museumcollecties voor Europa. Musea en tentoonstellingen spelen een vitale rol in de verspreiding van kennis over en waardering voor Europa’s rijke culturele erfgoed. Dit erfgoed met elkaar delen lijkt de vertegenwoordigers van de Europese lidstaten dan ook van groot belang om het Europese ideaal uit te dragen en de Europese interculturele dialoog te bevorderen. Het erfgoed beter toegankelijk maken voor de Europese burger staat in dit denkpatroon gelijk met het aanmoedigen van collectiemobiliteit tussen de lidstaten. En daarom ook met het invoeren van nieuwe concepten, standaarden en procedures op het gebied van bruikleenverkeer in de dagelijkse museale praktijk.

Medio juli verscheen het eindrapport van de Europese Expert Working Group on the Mobility of Collections met als titel ‘Final report and recommendations to the cultural affairs committee on improving the means of increasing the mobility of collections’. Het rapport presenteert een set van aanbevelingen voor de drie niveaus die instaan voor het beleid en de besluitvorming: op de eerste plaats de museumprofessionals, die het nauwst betrokken zijn bij de problematiek rond collectiemobiliteit, de Europese lidstaten die het wettelijke kader creëren en de EU zelf. De aanbevelingen hebben betrekking op een aantal specifieke gebieden, zoals waardebepaling en (niet)verzekeren, nationale indemniteitsregeling, bescherming tegen inbeslagneming, langetermijnbruiklenen, bevordering van het wederzijdse vertrouwen tussen musea. Een deelrapport is gewijd aan de problematiek van de illegale handel in cultuurgoederen.

In het voorjaar van 2010 kwam dan de website Collection mobility 2.0, Lending for Europe 21th century op het wereldwijde web. Met dit digitaal platform is de eerste van de drie doelstellingen van het project ‘Collection Mobility 2.0/Lending for Europe 2009-2011’ gerealiseerd. Volgen nog dit jaar: een handboek, dat de theoretische achtergrond biedt en een opleidingsprogramma volgens het ‘train de trainer’-principe waarin de hierboven vermelde thema’s aan bod komen. Het accent ligt daarbij op de praktijktoepassing en de deelnemers worden geacht collectiemobiliteit verder te promoten en aan te leren.

Tip: op 24 september 2010 worden tijdens de informatievoormiddag Mobility of Collections: the European Perspective het project en de mogelijkheden die het creëert voor onze erfgoedinstellingen helder toegelicht. De voormiddag is een initiatief van het Agentschap Kunsten en Erfgoed en vindt plaats bij FARO.

Foto: Depot KMSKA | Leon Smets