Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur, Joke Schauvliege heeft zes nieuwe voorwerpen definitief op de Topstukkenlijst laten opnemen. Het Topstukkendecreet regelt de bescherming van cultuurgoederen die omwille van hun uitzonderlijke archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis voor de Vlaamse Gemeenschap bewaard moeten blijven.

Het gaat om volgende voorwerpen:

• Een in ivoor uitgesneden kop van een kromstaf uit Ename (11de eeuw). De kromstaf, een soort abtstaf, wordt beschouwd als een uiterst zeldzaam voorbeeld van romaanse ivoorsnijkunst uit het Scheldebekken. Het ivoren boveneinde werd in 1995 opgegraven in één van de noordelijke kapellen van de Sint‐Salvatorkerk in Ename. Het stuk wordt inmiddels bewaard in het provinciaal Archeologisch Museum.
• Een afdekplaat uit Doornikse kalksteen van voor 1378 met een afbeelding van een kraanvogel uit de Sint‐Pietersabdij van Gent. Op de 2 meter lange en 1 meter brede plaat van Doornikse kalksteen staat een kraanvogel gegrift. Het voorwerp herinnert aan tradities inzake o.m. de heraldiek, de status van dieren in de feodale maatschappij, de christelijke symboliek en de natuurgeschiedenis van onze regio.
• Een 13.000 jaar oude gegraveerde rolsteen, gevonden op de prehistorische site van Lommel Maatheide, waarvan experts aannemen dat het gaat om het oudste door de mens versierde voorwerp in Vlaanderen. De steen is amper 73 mm lang, 18 mm breed en 12 mm dik, en volgens experts “de enige getuige van het abstracte en misschien zelfs mathematische denken van de prehistorische mens”. De gegraveerde steen, die geen functioneel of economisch gebruik wordt toegeschreven, is in privébezit.
• De globes van onder andere Mercator en Haraeus en een genummerde atlas genoemd naar de Italiaanse cartograaf Lafreri (16de‐17de eeuw). De aardglobe (1541) en de hemelglobe (1551) van Mercator zijn de enige gemonteerde exemplaren van Mercator in België die met zekerheid origineel zijn. Een plano van Haraeus, een kaart die als bovenste laag op de globe gekleefd werd, is één van slechts twee overblijvende exemplaren wereldwijd. De stukken zijn afkomstig uit de Mercatorcollectie van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas.

Vlaams minister Joke Schauvliege: “Het gaat om uitzonderlijke objecten, waarvan nauwelijks nog een equivalent uit de respectieve tijd te vinden is. Ze hebben een uitzonderlijk historische of artistieke waarde voor ons collectief geheugen en verdienen daarom hun plaats op de Vlaamse Topstukkenlijst.”

Bron: Persbericht minister Schauvliege