Je erfgoedorganisatie en/in de klas: outreach

Foto: Erfgoedklasbak Luna Cuypers (Gallo-Romeins Museum)

Een klas ontvangen in je erfgoedinstelling heeft zo zijn voordelen. Leerlingen krijgen de kans om te leren buiten hun eigen klasmuren, op zowel cognitief, sociaal als creatief vlak. Lessen krijgen een andere dynamiek, en ook heel wat andere leerinhouden en -methodieken zijn plots mogelijk. Leerlingen ontdekken een rijkdom aan objecten en verruimen zo hun horizon. Op dit educatief aanbod kan je zeker blijven inzetten. 

Maar waarom (en hoe) zou je zelf ook niet eens naar een klas toestappen? Die zogenaamde outreach kan je op veel manieren realiseren. Stuur bv. je medewerkers op pad of zorg ervoor dat materialen en oefeningen (digitaal) beschikbaar zijn voor klassen. Maar er is nog veel meer mogelijk. Een overzicht.

Voor de klas als Erfgoedklasbak 

FARO introduceerde deze formule in 2022 naar aanleiding van Erfgoeddag ‘Erfgoed maakt school’. Tijdens de Erfgoedweken − voor en na Erfgoeddag − trekken erfgoedmedewerkers met uiteenlopende expertises naar de klas. Zowel in het lager als middelbaar onderwijs maken leerlingen én leerkrachten op die manier kennis met de verschillende facetten van erfgoed en erfgoedzorg.

Waarom deze formule?


Vraag je je af hoe je Erfgoedklasbak wordt of waar je ondersteuning vindt? Een aparte pagina wijst je de weg.

Aan de slag met erfgoedkoffers en ander uitleenmateriaal 

Een erfgoedinstelling bewaart vaak heel wat objecten en materialen waar bijzondere verhalen aan verbonden zijn, maar waar ook heel wat zintuiglijke prikkels aan te koppelen vallen. Een dankbare manier om een leerproces te starten: leerkrachten geven immers vaak aan dat net die object learning een extra troef is van externe ondersteuning. Zelf hebben ze niet altijd de tijd of de middelen om leerinhouden concreet te maken met verrassende en unieke materialen, en daar kan jouw huis hen bij helpen.  

Benieuwd hoe zo'n erfgoedkoffer of mobiele expo eruit kan zien? Enkele inspirerende voorbeelden:

  • Erfgoedcel Brugge werkte een alaambak uit die leerlingen meeneemt in de wereld van ambachten.
  • BIE Midwest laat leerlingen via een archiefkoffer et zeven archiefverhalen kennismaken met het werk van een archivaris. 
  • Erfgoedcel Dijk 92 liet een tentoonstelling rondreizen. Scholen kunnen in de klas rijk geïllustreerde panelen opzetten, eventueel verrijkt met luisterverhalen en opdrachten. 

Fysiek materiaal in de vorm van koffers of mobiele expo’s heeft zowel voor- als nadelen: 

  • De leerkracht kan er zelf mee aan de slag. Als erfgoedinstelling hoef je geen medewerkers in te zetten als begeleiding.
  • De leerkracht moet bereid zijn om zich in te werken in de aanpak en werkvormen die je materiaal vergezellen.
  • Als erfgoedpartner draag jij de investering en sta je in voor de logistieke opvolging (reservaties opvolgen, materiaal vervangen wanneer nodig ...). 

Bezint eer ge begint, dus. Denk vooraleer je begint best even na over volgende vragen: 


Tip: kijk ook eens verder dan de (dure) koffers of mobiele expo’s. Soms kan een simpele lesbrief al voldoende zijn. In zo'n document, eenvoudig en scanbaar opgesteld, geef je de leerkracht inspiratie om in een aantal stappen erfgoedoefeningen in de klas uit te voeren. Kijk bv. eens naar het stappenplan dat het Museum Kunst & Geschiedenis uitwerkte en waarin het leerkrachten uitnodigt om een mozaïek te maken met verwijzingen naar zijn collectie. Heb je een uitgebreider aanbod? Zorg dan voor een heldere inhoudstafel zodat de leerkracht ook hier vlot kan scannen en selecteren. 

Je aanbod kan je verspreiden via een heel aantal kanalen, waaronder ook Erfgoedwijs. Daarover lees je hier meer.

Ook (digitale) ondersteuning biedt kansen 

Tijdens de coronapandemie experimenteerden veel erfgoedinstellingen met digitale ondersteuningsmiddelen. Zodra we elkaar terug fysiek mochten ontmoeten, verdwenen ze wat naar de achtergrond. Digitale competenties zijn en blijven echter belangrijk, en zullen nog aan belang winnen.   

Is het voor jouw erfgoedinstelling een uitdaging om een duurzaam digitaal aanbod te ontwikkelen? Misschien loont het de moeite om ondersteuning te zoeken bij bestaande (educatieve) websites. Enkele projecten tonen wat er al zoal gerealiseerd is:


Wil ook jij jouw outreach-initiatief op deze pagina vermeld zien? Laat het ons weten via info@faro.be.