Weerstand: hoe blijf je in verbinding?
Je hoort wel eens: 'Weerstand is een onhandig verpakte wens'. Dat er weerstand komt tegen een plan, een verandering of een opdracht, is op zich een goed teken. Want als het je medewerkers niets kan schelen, dan steken ze ook geen energie in protest. Ze voelen zich dus wel degelijk verbonden, maar op een minder positieve manier.
Voor jou als leidinggevende is het best pittig om hiermee om te gaan. Op deze pagina geven we je twee tools mee:
- een overzicht van de graden van weerstand,
- en het model van de verbindende communicatie.
Beide zijn bedoeld als proevertjes. Wil je er meer over weten? Dan raden we je aan om een opleiding te volgen. Klop zeker even bij ons aan voor advies.
De graden van weerstand
De ene weerstand is de andere niet. Mensen trekken doorgaans niet meteen alle registers open maar bouwen hun verzet op. De methodiek Deep Democracy ontwikkelde deze sabotagelijn om duidelijk te maken hoe een conflict kan starten. Alert zijn voor de eerste tekenen van weerstand kan al helpen om snel het gesprek aan te gaan en in verbinding te blijven. Humor bv. is verbindend en meteen ook een manier om stoom af te laten; er kan dus wat weerstand onder zitten.
De lijn loopt van bedekt naar openlijk. Deep Democracy hecht veel belang aan de bedekte fase, de 'onderstroom'. Mensen uitnodigen om in een vroeg stadium te laten weten welke vragen ze hebben, wat ze denken en hoe ze dingen anders zien, loont. De alternatieve blik biedt vaak interessante aanvullingen. Ga het debat dus zeker niet uit de weg – conflict is immers een belangrijke fase in een groepsproces – maar open het gesprek over de onderstroom zo snel mogelijk.
Hoewel je Deep Democracy kan inzetten bij gepolariseerde en conflictueuze gesprekken, vraagt deze methodiek wel wat oefening en scholing om echt in de vingers te krijgen. Deep Democracy bestaat uit een toolbox met technieken en een grondhouding van een begeleider. Die kan je aanleren, bijvoorbeeld door cursussen te volgen bij HUMMUS.
Het model van de verbindende communicatie
Een goed gesprek maakt verbinding tussen jou en de ander. Door naar elkaar te luisteren zoeken mensen naar bruggen om elkaar te begrijpen. Bij verbindende communicatie ga je ervan uit dat er onder een (oordelende) uitspraak van een ander altijd een nood of een wens verborgen zit. Een die weliswaar onhandig verpakt is in oordelen, verwijten en eisen:
Mensen die zo praten, geven hun noden niet aan en jagen de ander snel in de verdediging. Het kan ook anders: sta stil bij je noden en verwoord ze helder vanuit het ik-standpunt:
Het centrale woord is erkenning, zowel voor jezelf als de ander. Voor jezelf: duidelijk weten waar je nood aan hebt. En voor de ander: blijven peilen naar onderliggende noden en wensen (in plaats van een rationeel oordeel proberen te weerleggen)
Verbindende (of geweldloze) communicatie geeft je een houvast om op een heldere, respectvolle en constructieve manier met anderen samen te werken. Het helpt om in lastige situaties het hoofd koel te houden en niet door te schieten in een emotie. Je kan bij de ander peilen naar de onderliggende noden en gevoelens met zinnen als:
- Ik merk dat je hier zenuwachtig van wordt, klopt dat?
- Wat heb je nodig om hierin verder te gaan?
- Klopt het dat je waardering mist?
- Wat zijn de mogelijke opties om hieruit te komen?
Werk bij het peilen naar die noden altijd met de vraagvorm: vul niet in voor de ander maar ga vanuit interesse op zoek naar wat eronder zit, los van de eisen en de oplossingen die de ander al heeft bedacht.
Het model wordt kort en helder uitgelegd in deze video.
Verbindend of geweldloos communiceren is meer dan een truukje of een stappenplan. Het is een levenshouding, een opstelling die oefening vraagt. Maar zeker iets dat je kan leren en trainen. FARO werkte hiervoor al samen met The School of Empathy; op hun website vind je ook meer informatie over dit model en de cultuurverandering die het teweegbrengt.
