Wingene – Erfgoeddepot Collectie Bulskampveld – Centrum Agrarische Geschiedenis vzw
De Collectie Bulskampveld is gehuisvest in loodsencomplex De Vier Winden in Zwevezele (deelgemeente van Wingene). Dat ligt in de landelijke omgeving tussen Zwevezele en Lichtervelde en diende lange tijd als textielopslagplaats. Het complex bestaat uit drie loodsen: twee ervan zijn prefab-betonbouw met een plat dak uit stalen profielplaten, de middelgrote is een traditioneel bakstenen gebouw met een zadeldak.
De kerncollectie bestaat uit twee grote delen: agrarisch erfgoed en ambachtenerfgoed, samen goed voor zo’n 8.500 objecten. De ruime meerderheid dateert uit de periode 1850-1960.
- De kerncollectie landbouw bestaat uit vijf grote deelcollecties: landbouwvervoer, bespanning, vervoermiddelen op het platteland, agrarische tuigen voor diverse teelten en bewerkingen (zowel door een lastdier getrokken als manueel gebruikt), en varia zoals veeteelt- en meetinstrumenten.
- De kerncollectie ambachten bevat handwerktuigen, machines, uitrusting en afgewerkte producten van minstens dertig verschillende ambachten. De voornaamste zijn: wagenmaker, smid, gareelmaker, klompenmaker, steenhouwer, schrijnwerker, timmerman, kuiper en houthakker.
- CAG beheert de Collectie Bulskampveld in opdracht van de Vlaamse overheid.
- Het gebouwencomplex is eigendom van een privé-eigenaar, CAG is er huurder.
Het depot is onderverdeeld in verschillende opslagruimtes:
- Grote loods (1.250 m²): wagens, karren, wanmolens, ploegen, kruiwagens …
- Grote loods, verdiep (400 m²): handwerktuigen landbouw, eggen, bijenkorven …
- Middelgrote loods (1.000 m²): getrokken landbouwwerktuigen, beerkarren, aardappelrooi- en pootmachines, cultivators …
- Kleine loods (300 m²): handwerktuigen ambachten.
In de grote loods is er voldoende ruimte om te fungeren als werkruimte. Hier is ook een CHV-noodkoffer en ander materiaal voor het behoud en beheer van de collectie voorhanden. In de middelgrote loods is er een kantoor en een registratieruimte, bv. voor het nemen van bijkomende foto's of afmetingen.
Meer dan 95% van de collectie is afkomstig uit West-Vlaanderen. De werking van de Collectie Bulskampveld ontplooit zich vandaag echter over heel Vlaanderen.
Er is momenteel geen klimaatregeling aanwezig, maar het klimaat wordt wel gemonitord aan de hand van dataloggers. Bij een te hoge schommeling van de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid kan er verwarmd en/of ontvochtigd worden. In elk van de drie loodsen staat een verwarmingsinstallatie, waarvan twee functioneren op basis van stookolie. De luchtvochtigheid in het depot schommelt tussen 70% en 75% en er is relatief weinig condens. Omwille van praktische en budgettaire redenen wordt de verwarming weinig aangelegd. In het depot zijn slechts enkele vensters waardoor er weinig natuurlijke lichtinval is.
Het depot is een niet-geïsoleerde, grotendeels afgesloten constructie en behoort daardoor tot ASHRAE-klasse C.
Het water-, verwarmings- en elektriciteitsverbruik zijn minimaal.
Het depot is voorzien van brandblussers. In elke ruimte zijn er meerdere exemplaren aanwezig. In totaal zijn er 16 poederblussers (6 kg) en 4 CO2-blussers (5 kg). De brandblusapparaten worden jaarlijks nagezien en gekeurd. Er geldt een algemeen rookverbod in het depot. Collectie Bulskampveld is tevens opgenomen in een Digitaal Interventie Plan (DIP) van de brandweerzone Midwest.
- Grote loods: op de vloer zijn vakken gemaakt waarin de karren en wagens geplaatst zijn. De tuigen staan vrij dicht bij elkaar.
- Grote loods, verdiep: de handwerktuigen liggen op bestaande rekken.
- Middelgrote loods: op de vloer zijn vakken gemaakt waarin de tuigen geplaatst zijn.
- Kleine loods: er zijn rekken geplaatst waarin de PP-bakken met handwerktuigen passen.
- Transpallet: Shäfer, Kaiser + Kraft
- Hoogtestapelaar: Shäfer, Kaiser + Kraft
- Laadplatform HanseLifter: Kaiser + Kraft
- Trapsteekwagen: Manutan
- Bakken en deksels PP: Kaiser + Kraft
- Klimaatregistratie: Testo
- Standplaatsbeheer: Apple, Bechtle
- Rekken: Almasy
- Brandblusapparaten: Somati Fie
- Door de aard en omvang van de collectie is vooral de strijd tegen houtborende insecten een grote uitdaging. In het kader daarvan wordt ingezet op de monitoring van het gebouw en voorkomende insecten, onderhoud van de rekken en behandelingen met insecticide.
- Hoe beheer je een landbouwcollectie van op 150 km afstand?
- Hoe hou je een gesloten collectie actueel en relevant?
De collectie is enkel te bezoeken op afspraak en onder begeleiding. De collectie is volledig geïnventariseerd, gefotografeerd en beschreven. Er is een bruikleenbeleid. Een representatief deel ervan is ook online ontsloten via www.erfgoedinzicht.be/bulskampveld.
Brecht Demasure
collectiebeheerder
brecht.demasure@cagnet.be
016 37 41 96
Sven Lefèvre
medewerker onderzoek en publiekswerking
sven.lefevre@cagnet.be
016 32 42 47
