Immaterieel erfgoed zijn levende praktijken, rituelen en gewoonten die mensen vandaag beleven en willen doorgeven, met wortels in het verleden en (vooral veel) betekenis in het nu. Denk aan: het begin van de lente vieren, ambachtelijke vaardigheden zoals die van de lepelsnijder en letterkapper, familiegerechten bereiden of dansvormen zoals de Argentijnse tango. Dit erfgoed evolueert en verandert mee met de samenleving.

Werk je in een erfgoedcel, archief, museum, erfgoedbibliotheek of andere cultureel-erfgoedorganisatie? En wil je meer weten over hoe je immaterieel erfgoed herkent, ondersteunt of integreert in je werking? Dan is deze basiscursus iets voor jou.

Je maakt kennis met de basisprincipes en het beleid rond immaterieel erfgoed, krijgt inspirerende voorbeelden én handvatten om zelf aan de slag te gaan. We bouwen de cursus op vanuit interactie: jouw ervaringen, vragen en praktijken zijn een belangrijk vertrekpunt.

Na deze cursus:

• heb je inzicht in de context, terminologie en het beleid van immaterieel erfgoed.
• heb je, o.a. via een aantal praktische, inspirerende cases, kennis over hoe je immaterieel erfgoed integreert in de verschillende erfgoedfuncties.
• kan je reflecteren over welke kansen, uitdagingen en spanningsvelden verbonden zijn aan immaterieel erfgoed.
• heb je (basis)inzicht in groepsdynamica.
• weet je wat je als erfgoedwerker kan betekenen bij het ondersteunen van het borgen van immaterieel erfgoed.

Voor wie? Erfgoed- en andere professionals die inzicht willen krijgen in (het borgen van) immaterieel erfgoed. Je wil er graag mee aan de slag in de context van je organisatie, en wisselt graag ideeën en ervaringen uit met de andere deelnemers.

Deze cursus is een initiatief van FARO i.s.m. Werkplaats immaterieel erfgoed.

Programma

Dinsdagvoormiddag 25 november 2025, 10.00 - 12.00 uur | Online, via Zoom

Sessie met focus op de conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed van Unesco (2003). Hoe en waarom is ze ontstaan? Welke principes kenmerken het beleid? Wat is de stand van zaken anno 2025?

• 10.00 uur: Inleiding en korte kennismaking
• 10.20 uur: Hoe en waarom ontstaat de conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed?
• 10.50 uur: Pauze
• 11.00 uur: Basisprincipes en werking van het Unesco-beleid
• 11.30 uur: Werking van de conventie vandaag en morgen
• 12.00 uur: Voorzien einde 

Dinsdagvoormiddag 2 december 2025, 10.00 - 12.00 uur | Online, via Zoom

In deze sessie kijken we naar het beleid in Vlaanderen rond immaterieel erfgoed. Wat houdt dat beleid precies in? Welke verschillende (beleids)instrumenten ondersteunen het borgen van immaterieel erfgoed en immaterieel-erfgoedgemeenschappen? Welke spelers zijn er actief op het terrein? 

• 10.00 uur: Introductie op de dag
• 10.10 uur: Het beleid in Vlaanderen
• 10.50 uur: De sector: welke organisaties werken rond immaterieel erfgoed? 
• 11.10 uur: Pauze
• 11.20 uur: Vlaamse beleidsinstrumenten voor het borgen van immaterieel erfgoed
• 12.00 uur: Voorzien einde

Dinsdag 9 december 2025, 10.00 - 16.00 uur | Werkplaats immaterieel erfgoed

Na twee sessies over het internationale en Vlaamse beleid, is het tijd om de praktijk in te duiken. Aan de hand van de erfgoedfuncties en vele praktijkvoorbeelden gaan we in op het borgen van immaterieel erfgoed. Een erfgoedwerker, met veel ervaring met het werken met immaterieel-erfgoedgemeenschappen, treedt die dag mee op als co-host.

• 10.00 uur: Intro & kennismaking met elkaar
• 10.30 uur: Opfrissing: wat is borgen?
• 11.00 uur: Wie is de erfgoedgemeenschap?
• 11.20 uur: Hoe immaterieel erfgoed borgen als professionele erfgoedwerker? De erfgoedfuncties als leidraad (deel 1) 
• 12.00 uur: Middagpauze
• 13.00 uur: Hoe immaterieel erfgoed borgen als professionele erfgoedwerker? De erfgoedfuncties als leidraad (deel 2)  
• 15.15 uur: Samenvatting, tijd voor vragen en afronding

Dinsdagvoormiddag 16 december 2025, 10.00 - 12.00 uur | Online, via Zoom

Sessie over immaterieel erfgoed in de samenleving, met een focus op ethiek. Immaterieel erfgoed leeft en beweegt mee met de samenleving van vandaag. Tadities, rituelen en gebruiken die we doorgeven, bestaan dan ook nooit los van de maatschappelijke context vandaag. Tijdens deze sessie bekijken we hoe die veranderende context, bijvoorbeeld rond diversiteit, duurzaamheid of dierenwelzijn, ethische vragen en spanningsvelden kan oproepen. Aan de hand van een reeks voorbeelden verkennen we hoe je daar als erfgoedwerker bewust en respectvol mee omgaat.

• 10.00 uur: Inleiding
• 10.15 uur: Ethiek en immaterieel erfgoed: theorie en praktijkvoorbeelden
• 11.00 uur: Pauze
• 11.15 uur: Praktijkgetuigenis en ervaringsuitwisseling

Dinsdag 20 januari 2026, 10.00 - 16.00 uur | FARO

In deze sessie duiken we in de wondere wereld van de groepsdynamica. Aan de hand van ervaringsgerichte oefeningen verkennen we welke fasen een groep doorloopt, welke patronen er zijn en wat je zelf als begeleider kan doen om die dynamiek te beïnvloeden. Verhalen uit de praktijk en onze eigen ervaringen scherpen je vaardigheden als groepsbegeleider aan. Ook vandaag treedt een ervaren erfgoedwerker op als co-host. 

• 10.00 uur: De basiselementen van groepsdynamica (fasen van een groep, rollen, culturen)
• 11.45 uur: Koffiepauze
• 12.00 uur: Groepsgesprekken modereren: hoe breng je alle stemmen aan bod?
• 13.00 uur: Lunch
• 13.45 uur: Omgaan met weerstand in de groep
• 15.00 uur: Koffiepauze
• 15.10 uur: Praktijkverhaal 
• 15.40 uur: Afsluiting

Tarieven

• Het standaardtarief voor deze vorming is 180 euro.
• Het kortingstarief voor deze vorming is 135 euro en geldt voor organisaties en verenigingen in de erfgoedsector en voltijdse studenten.
• Werkzoekenden en personen in een kwetsbare sociaaleconomische positie kunnen via de organisator van de vorming een sociaal tarief aanvragen.
• Meer info over onze tarieven vind je in onze algemene voorwaarden.