De dienstreis stond in het teken van het congres MuseumNext, intussen toe aan een tiende editie. De congresreeks focust op vernieuwende ontwikkelingen in de museumsector. Deze editie nam publieksgericht werken en participatie als centraal thema. Ca. 500 vertegenwoordigers van musea en privébedrijven namen deel, met keynotes door sprekers als Nina Simon, museumdirecteur en kernspeler inzake museumparticipatie, en presentaties door actoren uit o.a. de V.S., Scandinavië, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika. Doorheen de drie dagen werd ingegaan op de organisatorische en beleidsmatige wijzigingen die nodig zijn om tot een volwaardig participatieve museumwerking te komen.

De presentaties belichtten o.a. community building, kinderwerking, creativiteit en spel als verbindende factor, culturele diversiteit, co-creatie, digitale bemiddeling, de financiële impact van publieksgericht werken en de 360°-benadering van publieksgericht denken in een museale setting. Tegelijk werden talrijke praktijkvoorbeelden gegeven van institutionele wins die kunnen voortvloeien uit deze aanpak, waaronder stijgende bezoekerscijfers, een grotere lokale inbedding en maatschappelijke relevantie voor het museum, en een toename aan financiële draagkracht door het aantrekken van nieuwe stakeholders.

De rode draad doorheen al deze presentaties was de boodschap dat musea internationaal steeds meer genoodzaakt zijn om zichzelf opnieuw relevant te maken in een veranderende maatschappij. Nagenoeg alle praktijkcases belichtten hoe het museum vandaag dient te vertrekken vanuit de behoeften van de samenleving i.p.v. vanuit de noden van de collectie, omdat dit oude museale model als bewijs van relevantie te vaak blijkt te falen (niet in het minst bij kleine en middelgrote musea die niet kunnen terugvallen op een iconische reputatie).

Het congres was een gelegenheid om de acties die het MSK sinds enkele jaren ontwikkelt tegen een internationale benchmark te houden, zowel op vlak van aanbod als van aanpak en inbedding in het museumbeleid. De conclusie uit de presentaties en aansluitende gesprekken met collega’s uit de internationale sector is dat de publiekswerking binnen het MSK vertrekt vanuit een doordachte en actuele participatieve insteek, maar dat een nog betere inbedding binnen het beleid gestimuleerd kan worden om volwaardig tegemoet te komen aan de uitdagingen die de komende jaren enkel zullen toenemen.

Deze bedenkingen worden meegenomen in een nieuwe interne dialoog omtrent de plaats van publieksgericht denken binnen de organisatie. Netwerkmomenten werden aangegrepen om informele contacten te leggen met tal van internationale spelers en ontwikkelaars, waarvan de resultaten ook worden doorgeven aan de organisatoren van de Van Eyck-tentoonstelling in 2020. Het MSK werd ingeschreven in het nieuwe kennisdelingsnetwerk OfByForAll.org, om nog beter de vinger op de pols te houden van recente ontwikkelingen binnen publieksgericht denken. Ten slotte zal naar aanleiding van aanbevelingen tijdens het congres de plaats van publiekswerking in de marketing en image-building van het museum worden versterkt.