Brussel - Reorganisatie van de depots d.m.v. RE-ORG - Museum OCMW-Musée CPAS
Het beheer van het depot is een van de grote uitdagingen voor hedendaagse musea. Door overvolle depots en relatief slechte bewaaromstandigheden is meer dan 60% van de kunstcollecties wereldwijd bedreigd (ICCROM Survey 2010). Hierdoor kunnen musea de bescherming van hun collecties niet verzekeren. Als het depot niet goed georganiseerd is, zijn collecties niet toegankelijk. De waarde en het potentieel gebruik van de collectie, ten bate van het publiek, wordt dus bedreigd.
Om de vele kleine en middelgrote musea die hiermee kampen te ondersteunen, creëerde het International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM) in samenwerking met UNESCO een 'step-by-step' methodologie: RE-ORG. Meer informatie over deze methodologie, en allerhande praktische instrumenten zoals een evaluatieformulier, een stappenplan en voorbeelden uit de hele wereld, kunt u vinden op de website.
De focus ligt niet zozeer op het uitbouwen van nieuwe depots, maar op algemene verbeteringen aan de bestaande ruimtes. RE-ORG tracht vooral om een nieuwe generatie van actoren in de reorganisatie van depotruimtes te vormen en met elkaar in contact te brengen aan de hand van workshops, e-learningplatform, studiedagen, face-to-faceoverleg en ontmoetingen, tussentijdse plaatsbezoeken, regionaal en (inter)nationaal netwerken en actief collectiebeheer. Het doel is om op een nationaal en subregionaal niveau zeven teams van twee RE-ORG-experten samen te stellen die in staat zijn om:
- met succes een depot te reorganiseren aan de hand van de RE-ORG-methode;
- de staat van andere museumdepots te analyseren en nieuwe actieplannen voor te bereiden en te implementeren;
- andere professionals op te leiden en aanbevelingen te doen voor externe instellingen;
- verschillende doelgroepen te sensibiliseren (pers, beleidsmensen …) voor de problemen van depotcollecties op institutioneel, lokaal en nationaal niveau.
Zoals vele depotruimtes in België had ook het OCMW Brussel nood aan gericht advies omtrent de inrichting van zijn reserves. In oktober 2015 werd het museum geselecteerd als een van de zeven musea die zouden deelnemen aan RE-ORG België (zie verder). Er werd gestart met een workshop, waarna drie grote reserves in vier verschillende fasen werden aangepakt. Voor het OCMW Brussel was dit een uitgelezen kans om zijn reserves te reorganiseren conform de internationale standaarden.
Het team van RE-ORG België.
De richtlijnen en tools van RE-ORG.
STAP 1: Workshop van 12 tot 23 oktober 2015 + reorganisatie thuisdepot:
- Fase 1 - Aanvangsfase: Start met de samenstelling van een team en versterking door Marine Wilmotte en Philip Geukens.
- Fase 2 - Identificeer de grootste problemen: aanduiden van drie depotruimtes, stockeren van non-collectie zoals expo- en onderhoudsmateriaal buiten de depots, invullen van een algeheel conditierapport, toepassen van IPM (integrated pest management) en acclimatisatie, leegmaken van niet-toegankelijke zones en betere toegankelijkheid van objecten in aangepaste omstandigheden.
- Fase 3 - Actieplan: gericht advies voor de problemen in de collectie door diverse specialisten voor papier, metaal, hout etc. Het opstellen van correcte grondplannen (voor én na) voor de optimalisatie van de gegeven ruimte en exacte plaatsing van de objecten.
- Fase 4 - Implementatie: concrete aanpak van de ruimtes zelf door de Regie der Gebouwen (verven, sokkels bouwen, rekken installeren) + verhuis van kunstobjecten door het team, aanpassen van locaties, nummering en vervolledigen van concrete dossiers in de inventaris.
STAP 2: Begeleiding van het partnermuseum Notre Dame à la Rose in Lessines tijdens de volgende zes maanden. Voorstelling van de resultaten worden voorzien na de zomer van 2017.
Een enorm positieve ervaring, zowel op persoonlijk en praktisch vlak als op vlak van netwerking. RE-ORG was een absolute verrijking van onze kennis en werkwijze omtrent conservatie en depotbeheer. Uiteraard kon RE-ORG geen structurele wijzigingen aanbrengen aan de algehele staat van het gebouw zodat het Museum van het OCMW Brussel op middellange termijn nog steeds vragende partij blijft voor een mogelijke verhuis naar een meer geschikte expolocatie met een ruimer kunstdepot.
Meer informatie over deze methodologie, en allerhande praktische instrumenten zoals een evaluatieformulier, een stappenplan en voorbeelden uit de hele wereld, kunt u vinden op de website.
Groepen van andere landen zullen simultaan werken met de Belgische groepen. Al deze opgebouwde kennis en ervaring wordt vervolgens gedeeld tijdens internationale studiedagen.
Hoogstraat 298a, 1000 Brussel, 02 543 60 55, musee@cpasbru.irisnet.be
Afspraak mogelijk van maandag tot donderdag tussen 13.00 - 16.00 uur.
