Bereid de deelnemers voor

De kern van waarderen is dat we meerdere waarden in kaart brengen, niet alleen de (kunst)historische. Dat betekent automatisch dat u ook andere perspectieven bij het waarderingstraject moet betrekken. Een klein onderzoekje binnen het Lerend Netwerk Co-waarderen wees uit dat het voor 'buitenstaanders' niet zo evident is om in een waarderingstraject te stappen. Er zijn drempels en aannames die we best uit de weg helpen, zoals: 

• Deelnemers weten eigenlijk niet wat erfgoed is: erfgoedwijsheid ontbreekt.
• Ze hebben een klassiek beeld van wat erfgoed is (alleen het mooie en dure, alleen objecten van de elite).
• Ze hebben een statisch en verouderd beeld van erfgoedorganisaties, en zien geen ruimte voor hun eigen stem daarin. 
• Ze weten niet wat waarderen is en waarom hun bijdrage zo belangrijk is. 
• Ze hebben allerhande hoge verwachtingen van wat er mogelijk is. 
• Ze onderschatten wat ze kunnen bijdragen. 

Om al deze redenen is het belangrijk om (toekomstige) deelnemers van een kernteam of klankbordgroep voor te bereiden. Zaken die u voor de start van het traject met hen kan bespreken, zijn bijvoorbeeld: 

• Algemene uitleg over het traject: waarom doen we dit? Wat verwachten erfgoedorgansiaties zelf van dit traject? 
• Hun verwachtingen en aannames: hiervoor ontwikkelde het Lerend Netwerk Co-waarderen een handige tool met gespreksstarters. 
• Algemene uitleg over wat erfgoedwijsheid is, hoe we erfgoed vandaag definiëren. 
• De manier waarop erfgoedorganisaties werken (basisfuncties): het aandeel van waardering in de hele werking van de erfgoedorganisatie helder maken voor de deelnemers (link met aanwerven, inventariseren, ontsluiten).  
• De mate van zeggenschap van de deelnemers (zie ook: 'Wie betrekt u bij het traject?') 
• Inzicht in de logica, de tijdsinvestering en de grote stappen van een waarderingstraject.  
• Een win-win voor het komende traject: wat maakt dit voor u waardevol? 
• De manier waarop ze willen samenwerken (digitaal, documenten delen) en hoe ze op de hoogte willen gehouden worden (is e-mail de juiste weg?).

En vooral: het overlopen van het toetsingskader en het waarderingsformulier aan de hand van een concreet voorbeeld. Zorg dat er ruimte is om dit kader bij te stellen op basis van de opmerkingen van de deelnemers. 

U kan hiervoor individuele gesprekken voeren met deelnemers, of eerder in groep werken. Het document met gespreksstarters geeft enkele suggesties voor werkvormen. 

Kies werkvormen met oog voor groepsdynamiek

In de eerste plaats bieden de handleidingen (zie: 'Waar vindt u handleidingen?') vaak algemene draaiboeken voor groepssessies. Maar de ene sessie is de andere niet en u kan ook werkvormen op maat ontwerpen. Afwisseling kan wat lucht brengen in een langer waarderingsproces. Daarnaast bent u misschien op zoek naar een methodiek om op een leuke manier kennis te maken, om de voortgang te evalueren, of om spanningen bespreekbaar te maken. 

Het Lerend Netwerk Co-waarderen bundelde al heel wat tips en tricks voor het werken met groepen. In de toekomst gaan we in dat lerend netwerk meer methodieken verzamelen.   

Neem ook een kijkje op deze andere pagina’s van de Erfgoedwijzer: 

• Welk participatief traject zet u op? 
• Hoe haalt u meer uit een vergadering? 
• Hoe voert u een goed gesprek? 

En als achtergrondinformatie is het goed iets te weten over groepsdynamiek: 

• De basis vindt u hier. 
• Hoe komt het dat we de alternatieve stemmen niet horen? 

En u kan ook een kijkje nemen bij de voorbeelden die we verzameld hebben op de pagina 'Waar vindt u voorbeelden?'. 

Toch niet (helemaal) gevonden wat u zocht? FARO helpt u graag verder. Dus klop gerust aan voor advies op maat.