‘Woorden doen ertoe’. Dat is de titel van een nieuwe publicatie, samengesteld door Wayne Modest en Robin Lelijveld, onderzoekers van het Amsterdamse Tropenmuseum, die wijst op het vaak zeer expliciete discriminerende taalgebruik in musea. Op een heel toegankelijke manier wordt de (witte) lezer met de neus op de feiten gedrukt. Ondanks alle goed bedoelde pogingen om de deuren van musea open te gooien, toegankelijk en inclusief te zijn ‘voor iedereen’, blijven de meeste ‘wit’.

Je kan dit letterlijk nemen, in de zin dat de doorsnee museumbezoeker een soort van witte huidskleur heeft, maar eveneens hoger opgeleid is, minstens tot de economische middenklasse behoort, en West-Europese wortels heeft. Maar de musea zijn ook ‘wit’ omdat ze werken binnen specifieke ‘witte’ cultuurhistorische kaders, en omdat ze aan de hand van duizenden objecten geschiedenissen vertellen en representeren, die eveneens thuishoren in het West-Europese ‘grote, koloniale verhaal’ van vooruitgang en welvaart. Deze geschiedenissen zijn gecreëerd, en zouden steeds in het licht van een flinke laag ‘historische kritiek’ moeten gelezen worden.

#Decolonizethemuseum

Maar dit is niet genoeg. Even belangrijk is het dat er hoofdstukken met andere en ‘nieuwe’ geschiedenissen worden toegevoegd, en dat de ‘oude’ geschiedenissen worden aangepast, genuanceerd, en soms geschrapt. De tijd is er nu écht rijp voor. Meer nog, vandaag de dag is er gewoonweg een urgentie om dit te doen, zoals steeds meer activistische organisaties ons duidelijk maken.

Schaf trouwens maar heel snel nummer 79 van rekto:verso aan, dat met het dossier ‘Dekoloniseer’ een zeer sterke stand van zaken geeft over de problematiek in Vlaanderen. En deze week nog wijst Mo Magazine ons op de noodzaak om ‘onze boekenkast te dekoloniseren’. In Nederland was het Hodan Warsarme, die samen met Simone Zeefuik de actie #Decolonizethemuseum opzette. Samen met mensen van kleur analyseerden ze de presentatie van het Amsterdamse Tropenmuseum om tot de conclusie te komen dat dit museum een groot probleem heeft/had, zowel in het ‘voorstellen’ van een geschiedenis als bij het woordgebruik.