Save the date | Groot Onderhoud 2019: conflict en meerstemmigheid

We beleven razend interessante tijden, toch? Alles lijkt vandaag in beweging en oude zekerheden staan op losse schroeven. Die dynamiek wordt mee voortgestuwd door de veelzijdige motor die we vatten onder de noemer ‘diversiteit’. Er is etnisch-culturele diversiteit, zeer zeker, maar er is ook verscheidenheid op het vlak van gender. Of wat gedacht van de sociaal-economische toegang tot het maatschappelijke leven, die niet voor iedereen gelijk is? Enzovoort. Al die verschillende opvattingen, normen en waarden leven naast, door en met elkaar. En schuren volop tegen elkaar. Soms levert dat vonken – irritatie of, erger, polarisatie – op, maar soms blijft het potentieel van de diversiteit onzichtbaar.

Hoe en met welke urgentie spelen we als erfgoedwerkers hierop in? Hoe geven we verschillende belangen en perspectieven een plek? Standpunten kunnen botsen en emoties opwellen … wat maakt dat het werk op dit terrein niet zonder risico is.

Redenen genoeg om het volgende Groot Onderhoud, op dinsdag 26 november 2019, te wijden aan ‘Conflict en meerstemmigheid’. Met dit thema als leidraad onderzoeken we een resem initiatieven en tendensen, die vaak hand in hand gaan met discriminatie, maatschappelijke uitsluiting of onbegrip.

Welke rol willen en kunnen we opnemen in het maatschappelijke debat? En waar begint en eindigt onze rol? Bij het aanjagen van debat, of bij het ‘neutrale’ presenteren? En kan dit überhaupt wel? Want bepalen scenografische en inhoudelijke beslissingen, net als taal, ook niet wie wel en wie niet wordt aangesproken? Wat te doen met taal in de databanken, zaalteksten, publicaties, bij de dagelijkse contacten met het (diverse) publiek? Hoe moeten we omgaan met beladen tradities zoals carnaval en Zwarte Piet? Zijn erfgoedorganisaties zich voldoende bewust van gendervraagstukken? Is LGBTQ al een issue? Beseffen we dat het dekolonisatiedebat iedereen aanbelangt, en dus niet enkel de erfgoedorganisaties met collecties uit voormalige kolonies? En hoe ‘meerstemmig’ kunnen of willen we zijn over het erfgoed over collaboratie, negationisme of Holocaust? Controverse, representatie en mensenrechten komen hierdoor mee in beeld.

Of nog, welke stemmen of vergeten geschiedenissen komen nog te weinig aan bod? Steeds vaker valt het verwijt dat gebruikte referentiekaders ‘wit’ zijn, en dat ze de eenzijdige machtsstructuren weerspiegelen. Maar hoe starten we verandering, échte verandering? Bij dat ene project? Of eerder in de structuur van de organisatie zelf?

Bent u geprikkeld? Kom dan meedenken en overleggen tijdens het Groot Onderhoud 2019. En laat ook uw stem weerklinken.