KBR museum zet resoluut in op beleving

Zaalzicht tweede verdieping KBR museum © KBR

Al ruim 600 jaar lang ligt er in Brussel een schat verborgen. Een schat die tot voor kort enkel door wetenschappers kon verkend worden en juweeltjes bevat zoals de beroemde Chroniques de Hainaut of de Conquestes et croniques de Charlemaine. Aan dat eeuwenlange schoonheidsslaapje komt op vrijdag 18 september een einde, wanneer de deuren van het KBR museum openzwaaien voor het ruime publiek.

In het nieuwe museum, waarvan de opening door de coronacrisis noodgedwongen werd uitgesteld, kunt u kennismaken met de bibliotheek van de hertogen van Bourgondië en haar prachtige collectie 15e-eeuwse handschriften. Met de opening van dit museum neemt KBR, de nationale bibliotheek, deel aan de relance van het culturele leven en drukt ze haar stempel als culturele trekpleister in Brussel.

Uitzonderlijke collectie

Handschriften in het KBR museum © KBR

De tentoongestelde collectie bestaat uit bijna een derde van de 900 boeken van de bibliotheek van de Bourgondische hertogen. Deze schat werd samengesteld door de ambitieuze hertog Filips de Goede, stichter van de Orde van het Gulden Vlies. Als rijke mecenas en bibliofiel gaf hij niet enkel de aanzet voor de Gouden Eeuw in de Zuidelijke Nederlanden, maar bracht hij ook een verzameling boeken samen die bekend was in de hele westerse wereld.

Filips de Goede nodigde de beste kunstenaars van zijn tijd uit aan zijn hof in Brussel en zelfs Rogier van der Weyden werkte voor hem. Bij hen bestelde hij boeken die rijkelijk werden verlucht met miniaturen. Ze zijn van zulke kwaliteit dat de curatoren van het KBR museum durven stellen dat “de mooiste schilderijen uit de midddeleeuwen in boeken te vinden zijn”.

Voor speelvogels en meerwaardezoekers

Een tijdje geleden besliste KBR de collectie te ontsluiten voor het grote publiek en het verhaal van de handschriften en de geschiedenis van de tijd waarin ze vervaardigd werden te vertellen. KBR-directeur Sara Lammens zei daarover in het juninummer van faro | tijdschrift over cultureel erfgoed: “KBR heeft als missie de bronnen die ze bewaart ter beschikking te stellen van onderzoekers en geïnteresseerde burgers, digitaal maar ook fysiek. Wij willen als instelling garant staan voor onderbouwde en hoogkwalitatieve informatie. Tegelijkertijd willen we een stilteplek en aangename omgeving zijn in het hart van de stad. Het was voor ons dan ook logisch dat we zouden kiezen voor een museum waarin we de zo goed als onzichtbare kerncollectie via een vaste opstelling kunnen tonen."

Het museumparcours is beschikbaar in vijf talen (Nederlands, Frans, Engels, Duits en Spaans) en elke bezoeker kan kiezen uit drie bezoekersprofielen ('meerwaardezoeker', 'ontdekkingsreiziger' en 'speelvogel'). In de tentoonstelling ontdekt u naast handschriften ook werken en voorwerpen uit de 15e eeuw, die het museum in depot heeft ontvangen van andere Belgische musea en collecties. Om redenen van bewaring worden de handschriften driemaal per jaar gewisseld. Thematische cocons dompelen u onder in een audiovisuele ervaring.

Interactieve schermen in het KBR museum © KBR

In faro legt Sara Lammens uit waarom het nieuwe museum resoluut inzet op beleving en wat de aanpak is: “Wil je vandaag een divers publiek aanspreken, dan kun je niet anders. De focus ligt wel op de authentieke stukken en de verhalen daarrond – onze grootste troeven. Maar er is meer te zien dan enkel manuscripten. De bezoeker kan zelf ook dingen doen. Aanvankelijk gaf dit wat spanning tussen het wetenschappelijk team en de publiekswerkers. Uiteindelijk hebben we een goed evenwicht gevonden waarover iedereen tevreden is.”

Praktisch

De bouw van het nieuwe museum ging gepaard met grote infrastructuurwerken om het gebouw van KBR volledig rolstoeltoegankelijk te maken (met onder meer een hellend vlak en een extra lift). Tot slot werd het voormalige paleis van Karel van Lotharingen, dat deel uitmaakt van het KBR-gebouw, heringericht om er tijdelijke tentoonstellingen te organiseren en zo ook de andere collecties van KBR aan het publiek te tonen.

Het KBR museum is open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Om het bezoek veilig te laten verlopen, gelden er momenteel een aantal coronamaatregelen. Praktische informatie vindt u via de website van KBR.

Lees (en bekijk) meer

faro | tijdschrift over cultureel erfgoed, 13(2020)2

In het juninummer 2020 van faro | tijdschrift over cultureel erfgoed hadden Jacqueline van Leeuwen en Alexander Vander Stichele een gesprek met KBR-directeur Sara Lammens. In een uitgebreid interview vertelde ze meer over hoe het nieuwe museum past in de werking van KBR als wetenschappelijke bibliotheek en over wat deze nieuwe speler voor u in petto heeft. Lees dit artikel online via de ISSUU-pagina van FARO.

Eerder deze week lichtte het VRT-Journaal al een tipje van de sluier op, en ook Radio 1 ging een kijkje nemen in het nieuwe museum. Beide reportages vindt u op de website van VRT NWS. Op Bruzz.be neemt Sara Lammens u mee op verkenning door de museumzalen.

Foto's: © KBR

Annemie Vanthienen