Sensibiliseren

Overtuigen

Mensen weten niet wat waarderen is en zetten hun stekels op: wéér een administratieve verplichting! Een museum ziet op tegen waardering: zo’n serieus werk, dat vraagt toch enorm veel tijd? Waarom zouden medewerkers die het nut van een dergelijk traject niet meteen inzien, er toch tijd moeten insteken?
Antwoord: waarderen is nuttig om prioriteiten te stellen in alle aspecten van cultureel-erfgoedwerking: verzamelbeleid, collectiebehoud, publiekswerking en onderzoek. De uitkomst (bijvoorbeeld een waardenstelling) kan ook helpen bij het aanvragen van subsidies of als communicatietekst. Waarderen kan voor veel meer aspecten gebruikt worden dan louter voor het formuleren van een antwoord op een aanleiding en vraagstelling. Het is een manier om datgene wat in het verleden vaak intuïtief is gebeurd, te rationialiseren.

Een archief stelt zich de vraag waar al dat waarderen nu eigenlijk voor nodig is? Wij selecteren toch al heel lang onze stukken? Of: een organisatie geeft aan heel veel waarderingsstappen eigenlijk al impliciet te zetten, waarom is een explicitering dan nodig?
Antwoord: in de dagelijkse werking wordt inderdaad erg vaak geselecteerd, maar dan worden vaak slechts enkele criteria belicht en wordt het erfgoed slechts vanuit één invalshoek bekeken. Het vernieuwende aan waarderen is dat systematisch alle criteria die van toepassing zijn, worden onderzocht. Ook het feit dat de waardering wordt uitgevoerd vanuit verschillende invalshoeken (stakeholders), maakt het duurzamer.

Een bibliothecaris vindt waarderen veel te relatief: “Ik zou niet graag verder werken met een selectie van collectiestukken gebaseerd op inzichten van 25 jaar geleden. Hoe kunnen we nu bepalen wat er over 30 jaar relevant kan zijn? De impact van waarderen op de toekomst is voor mij veel te groot, en daar heb ik schrik voor!”
Antwoord: waarderen zit inderdaad altijd ingebed in de tijdsgeest, maar dat is bij de traditionele manier van ‘waarderen’ evenzeer het geval. Daarom moet een waardering gemiddeld om de 10 jaar opnieuw worden uitgevoerd. Een waardering op basis van een methode is participatief en heeft daarom meer draagvlak en duurzaamheid dan een waardering enkel door de medewerkers van de organisatie.

Een museum roept uw hulp in aangaande een aanbesteding voor restauratie, en beseft niet dat dit dossier een link heeft met waardering.
Antwoord: om investeringen over een restauratie te rechtvaardigen, is een waardering van dat erfgoed een uitstekend middel.

Ik weet al alles over mijn collectie, waarom zoveel tijd investeren?
Antwoord: een waardering kan heel nuttig zijn om bepaalde deelcollecties die tot nog toe minder gekend waren, te leren kennen of om de rode draad in de gehele collectie te vinden en van daaruit bijvoorbeeld een gefundeerd collectieplan uit te werken. Het helpt ook om collecties die tot nog toe niet werden ingezet, in een nieuw daglicht te onderzoeken en er het potentieel van te leren kennen (‘ugly ducklings', Agnes Brokerhof).