De sportwereld is een showtoneel met atleten in de hoofdrol. Zolang sport bestaat, brengt ze mensen in vervoering. Onder het motto ‘brood en spelen’ spaarden Romeinse keizers kosten noch moeite voor de bouw van arena’s waar het volk zich vergaapte aan spectaculaire wagenrennen of gladiatorengevechten. In de middeleeuwen zorgden steekspelen van ridders en tornooien van boogschutters voor sportshows. Op schuttersfeesten was het theatrale element soms even belangrijk als de wedstrijd. De belangrijkste gingen van start met luisterrijke optochten van gildenbroeders in uniform. Bovendien werden soms prijzen uitgeloofd aan de gilde ‘met de schoonste inkomen’, dit is de gilde die het mooist en spectaculairst voor de dag kwam.

Bij de opkomst van de sport rond 1900 ging de aandacht van het volk vooral naar worstelaars, boksers en wielrenners. Dat deze sportlui toen de volksziel veroverden, kwam niet alleen door het hoge spektakelgehalte van hun sport, maar vooral door het feit dat de meesten simpele volksjongens waren die heel hun leven in het teken stelden van een succesvolle sportcarrière.

Na de Eerste Wereldoorlog raakte het volk steeds meer in de ban van de wielersport. De fiets was niet langer speelgoed voor rijke snobs, maar een broodwinning voor kloeke volksjongens. De successen van de eerste ‘Flandriens’ in grote koersen maakten het volk warm voor de wielersport. Maar ook de bouw van overdekte velodrooms zoals het Antwerpse Sportpaleis (1933) en de optredens van populaire ‘pistiers’ zoals zevenvoudig wereldkampieon Jef ‘Poeske’ Scherens (1909-1986) wakkerden de liefde voor de wielersport aan. Geen sport is zo vergroeid met onze volksaard als het wielrennen. Vaak drukten wielerhelden dan ook hun stempel op de tijdsgeest; denken we maar aan Cyriel Van Hauwaert, Odiel Defraeye, Briek Schotte, Rik Van Steenbergen, Rik Van Looy, Eddy Merckx, Johan Museeuw en Tom Boonen.

Wellicht frons je bij het lezen van een aantal namen je wenkbrauwen. Ook voor kinderen zijn enkele van deze wielerhelden geëvolueerd tot onbekende helden. Om de vergeten Flandriens in ere te herstellen, ontwikkelde de Erfgoedcel TERF samen met de studenten Annelies Lobbestael, Celien Capelle, Kaat Lezy en Marlot Maes van de KATHO PHO/Tielt, het Zoepertochtproject. Dit project wil kinderen op basis van een tocht en voorbereidende activiteiten laten kennis maken met een plaatselijke held uit het verleden. Aan de hand van activiteiten worden zij – met een knipoog naar erfgoed – voorbereid op de eigenlijke Zoepertocht. Tijdens deze tocht gaan de kinderen in de eigen omgeving op zoek naar verbanden met hun held. De handleidingen bij het Zoepertochtproject vind je onderaan dit bericht als bijlage.

Organiseer op Erfgoeddag een eigen Zoepertocht voor groot en klein. Laat hen kennis maken met de lokale helden. Breng hen opnieuw onder de aandacht en laat hen schitteren als weleer.

Naar: Chris Schartz, Sporten en sporters, in: Openbaar kunstbezit Vlaanderen kunst- en erfgoedtijdschrift, Sportimonium. Stilstaan bij beweging, 2007 (3), p.23

Leestip:

- Openbaar kunstbezit Vlaanderen kunst- en erfgoedtijdschrift, Sportimonium. Stilstaan bij beweging, 2007 (3), 40 p.
- SEGERS (Ward), Hard gereden: wielrennen en motorsporten in de Mijnstreek, uit de reeks: Victorie: memorabele wedstrijden in de Mijnstreek, Erfgoedcel Mijn-Erfgoed, 2008 (3), 76 p.
- Wie meer wil weten over de geschiedenis van het wielrenner dient zeker een bezoek te brengen aan het Wielermuseum te Roeselare: www.wielermuseum.be
- Voor meer informatie over de geschiedenis van sporten, kan je steeds terecht in het Sportimonium te Hofstade: www.sportimonium.be

Afbeelding:

-(boven): Odiel Defraeye (c) Wielermuseum

-(onder): Karel Van Wijnendaele tussen enkele 'echte' Flandriens (c) Wielermuseum