Oudheidkunde saai en stoffig? Dan was je vast nog nooit in het Tongerse Gallo-Romeins Museum, waar nog tot juni 2012 ‘Sagalassos. City of Dreams’ te zien is.  Sagalassos is een monumentale antieke stad, hoog in het Turkse Taurusgebergte die zowel in de Griekse als de Romeinse tijd gold als 'the city of dreams' en al jarenlang met stip stijgt op de lijst van best bewaarde en onderzochte archeologische sites. Onderzoek, presentatie en erfgoedzorg op zijn best.

De antieke stad Sagalassos ligt in het zuiden van Turkije, 120 kilometer ten noorden van Antalya. Oude culturen zoals Grieken en Romeinen drukten hun stempel op de ontwikkeling van de stad. Een periode van ongeziene bouwactiviteit en welvaart startte tijdens de regering van keizer Augustus (27 v.Chr. – 14 n.Chr.) en ging verder tot in de vijfde eeuw. De motor achter deze groei was een ambitieuze en erg progressieve lokale elite. De visionaire elite droomde niet alleen van een succesvolle toekomst voor haar stad maar slaagde er ook in die droom te verwezenlijken. Zo voorzag ze de stad van talloze monumentale gebouwen en voorzieningen waarvan de hele bevolking kon meegenieten. Sagalassos werd een attractieve metropool die boven zichzelf uittorende. Pas vanaf de zesde eeuw geraakte de stad stilaan in verval door een pestepidemie en aardbevingen. Uiteindelijk werd Sagalassos verlaten.

Schone slaapster

De afgelegen locatie, hoog in de bergen, en een metersdikke erosielaag beschermden de resten van de stad tegen plundering en verval. Sagalassos bleef daardoor uitzonderlijk goed bewaard. Het is de droom van elke archeoloog om zo’n site te onderzoeken. Prof. dr. Marc Waelkens (KU Leuven) maakte er zijn levenswerk van. Sinds 1990 voert zijn onderzoeksteam er baanbrekende archeologische opgravingen uit. Heel wat gebouwen werden inmiddels vakkundig heropgebouwd. Het is het schoolvoorbeeld van een groots opgezet interdisciplinair onderzoek. Het museum volgt het al jarenlang op de voet.

Sagalassos, City of Dreams

Naast maquettes, unieke filmbeelden op een panoramisch scherm en computer pakt het museum uit met een absolute primeur. Speciaal voor de expo maakten 250 topstukken uit Sagalassos - van werktuigen tot een marmeren hoofd van keizer Hadrianus - de oversteek naar België. De samenstellers huurden operaregisseur Guy Joosten in om een setting voor al die objecten te ontwerpen. Voor zijn opstelling liet hij zich inspireren door de fatale aardbeving die Sagalassos rond 600 na Christus grotendeels in puin legde. Tussen hedendaagse brokstukken, her en der verspreid, vind je de stille maar imposante getuigen van de grootsheid van de antieke stad.

Speciaal voor de kinderen is er een gratis museumgids. Daarin leidt het vliegende paard Pegasus hen door de expo en gooit hen allerlei denk-, teken- en plakopdrachten voor de voeten.

In de tentoonstelling wordt ten slotte heel wat aandacht geschonken aan het wetenschappelijk onderzoek. Het stereotiepe beeld van de archeoloog die met schop en borstel in de aarde zit te wroeten, is reeds lang achterhaald. In Sagalassos strijkt elke zomer een professionele crew wetenschappers neer uit de meest diverse disciplines. De bezoeker ontdekt dankzij welke wetenschappelijke technieken de archeologen erin slagen de stad te reconstrueren en een beeld op te hangen van het verre verleden.

Meer info over de expo en het museum vind je op de website van het Gallo-Romeins Museum. Op de website van het archeologisch project van Sagalassos. Breng hieronder een virtueel bezoekje aan Sagalassos. Je kan dit filmpje ook bekijken met de toegankelijke YouTube-player. Je kan ook de uitgebreide reportage bekijken op Cobra.be.

Welke (wetenschappelijke) technieken gebruik jij om je collectie te onderzoeken of te behoeden voor verder verval? Toon op Erfgoeddag hoe jij 'erfgoedzorg' invult.