Heilige Barbara: beschermer van mijnwerkers (en vele anderen)

Zondag is het de feestdag van Sint-Barbara, de patrones van de mijnwerkers en nog een resem andere beroepen waarbij de dood voortdurend op de loer ligt. In de Mijnstreek was (en is) het een feest dat uitgebreid gevierd werd (en wordt, tot op de dag van vandaag). Maar wat is er zo bijzonder aan die figuur? Niet alleen mijnwerkers, maar ook vuurwerkmakers, artillerie- en infanteriesoldaten, brandweerlui, dakbedekkers, bouwvakkers en steenhouwers roepen deze heilige maagd die door haar bloedeigen vader een kopje kleiner is gemaakt aan. En, verrassend genoeg, zijn er ook minder gevaarlijke beroepsgroepen die op haar voorspraak beroep doen. Zoals koks, beiaardiers en… hoedenmakers. De link met de beiaardiers is ongetwijfeld de toren waarmee ze steevast wordt afgebeeld. Daar werd ze door haar vader opgesloten om haar uit de handen te houden van een massa’s vrijers die afkwamen op de naam en faam van deze welgestelde dochter uit Nicodemië. Verliefd op het ware geloof Maar hun inspanningen waren tevergeefs, want Barbara was al verliefd. Op het Christendom. Dat geloof droeg ze uit, door in de toren waarin ze gevangen zat, drie ramen te laten plaatsen – een symbolische daad die – uiteraard – verwijst naar de heilige Drievuldigheid. Toen haar vader lucht kreeg van het geloof van dochterlief nam hij geen halve maatregelen, en sloeg haar hoofd eraf – vandaar het ander attribuut waarmee Barbara wordt afgebeeld, het zwaard. Barbara’s vader was namelijk een aanhanger van een 'heidens' geloof. Toeval of niet, onmiddellijk na zijn vreselijke daad werd hij door de bliksem getroffen en stierf ter plekke. Plaats van het gebeuren was Klein-Azië, in de 3e eeuw na Christus – het was nog even wachten op het Edict van Milaan, waarmee Constantijn de Grote het Christendom uitriep als staatsgodsdienst voor het Romeinse rijk. Van Barbara wordt – in tegenstelling tot haar eigen droeve lot – verwacht dat ze bescherming biedt tegen een plotse dood. Opmerkelijk genoeg prijkt de Heilige Barbara niet meer op de officiële lijst der heiligen van de Rooms-katholieke kerk. Gezien er onvoldoende betrouwbaar bronnenmateriaal over leven, werk en dood beschikbaar zijn, werd zij in 1969 van de heilgenkalender afgevoerd. Met dank aan de Bollandisten. Leestips:VAN POUCKE (Willy), Langs bergen van werk. Voetreis ver weg in België, over het terrilpad van Bernissart naar Blegny, Roeselare, Globe, 2008, 254p.Meer info over de Bollandisten lees je op Wikipedia.Lees meer over hoe Barbara gevierd wordt in de Mijnstreek op de website van Volkskunde Limburg. Afbeeldingen:Afbeeldingen van de Heilige Barbara, waarvan allicht de bekendste die van Van Eyck is (c) Vlaamse Kunstcollectie
Vrije tags
Helden
legende
volksheld
heilige
martelaar