En de echte held van het verhaal is… Volksverhalen wereldwijd

Verhalen zijn overal. We vertellen over dromen, over onze werkdag, over de kinderen, over onze toekomstplannen… Verhalen vormen ons leven. Maar er bestaat een vertelcultuur die verder gaat dan de dagdagelijkse belevenissen. Zo worden overal ter wereld heftige verhalen over liefde en dood verteld, over doodgewone vrouwen en mannen die soms buitengewone zaken meemaken.

Vlaanderen bezit een schat aan verhalen. Als die niet verteld worden dreigen ze te verdwijnen omdat niemand ze nog kent. Hoe kunnen we hier mee omgaan? Op welke manieren kunnen we ervoor zorgen dat mensen blijven vertellen en dat de verhalen die ze vertellen ook in de toekomst doorgegeven worden? De voorbij tien jaar is de perceptie en de waardering voor vertellers en verhalen sterk veranderd. Tegenwoordig spreken we over immaterieel cultureel erfgoed. Dat is een wereldwijd fenomeen: op heel veel plekken in de wereld blijkt dat vertellers meer in beeld komen en zich meer profileren als dragers van een traditie en ook als vernieuwers van een traditie.

Verhalen, sprookjes en vertellingen: ook op Erfgoeddag kunnen ze een plaats krijgen. Helden en heldinnen zat in het vertellersuniversum. In de meeste bewerkingen in boekvorm worden de ruwe randen en pikante kantjes echter verwijderd, vaak omwille van de stichtelijke boodschap van de verhalen. En niet zelden worden de heldinnen in de neergeschreven verhalen van hun voetstuk gestoten… Wil je weten hoe Assepoes, Sneeuwwitje en Roodkapje zich écht gedragen? Wanneer de schone slaapster echt ontwaakte? Hoe de mensen – dankzij slimme vrouwen –  ontdekten hoe ze moeten vrijen?

Iemand die thuis is in dit soort verhalen is Marita de Sterck. Zij ging in de verschillende continenten op zoek naar groeirituelen en de bijhorende oerverhalen. Marita neemt je mee op een wereldreis in verhalen, langs de Navajo-, Trio-, Wayana- en Ticuna-Indianen, de Touareg, de Warlpiri-Aboriginals, de Marron, de San,… Deze oerverhalen kunnen vrouwen én mannen, meisjes én jongens verbazen en ontroeren.

Marita de Sterck verzamelt al vijfentwintig jaar volksverhalen uit de hele wereld. Haar zestig favorieten heeft ze gebundeld in: Bloei, 60 volksverhalen uit de hele wereld die van meisjes vrouwen maken (MeulenhoffIManteau, 2010). In de jeugdeditie Stoute meisjes overal, volksverhalen over liefde en lef (Manteau-Jeugd, 2010), met een meer toegankelijke titel en kaft, werd geen woord veranderd, hoe heftig de verhalen ook zijn. Voor lezers met Nederlands als tweede of derde taal, bewerkte ze vijf verhalen voor de Wablieft-reeks: Liefde en lef (Wablieft, 2010). Meer info over Marita vind je op haar website. Hieronder kan je een pdf ophalen met enkele foto's. Je kan ook een filmpje bekijken waarin jongeren uit de bovenbouw van het beroepsonderwijs die naar de verhalen luisterden vertellen over wat de verhalen met hen doen.

Wie Marita De Sterck aan het werk wil horen, moet op zaterdag 20 november (11u30 – 12u30) naar de De Loketten van het Vlaams parlement (Ijzerenkruisstraat 99, Brussel). Ze  vertelt er over: ‘Gevaarlijke feesten en verhalen’. Ervoor of erna kun je de tentoonstelling 'Gevaarlijk Jong' in het Vlaams parlement bekijken. Meer info vind je op de website van Gevaarlijk Jong.

Meer vertellers vind je via Van Stoel tot Stoel, een onderdeel van Open Doek, de belangenbehartiger en dienstverlener van het Vlaams amateurtheater.

 

Vrije tags
theater
literatuur
gender
Helden
legende
volksheld