Zijn zakenvrouwen een recent fenomeen of bestaan ze al veel langer? Zakenvrouwen zijn geen recent verschijnsel, maar lange tijd werd hier niet mee uitgepakt. Achter een mannelijk uithangbord ging vaak een vrouwelijke ondernemer schuil. Vaak maakten de vrouwen het verschil tussen een bloeiende onderneming en het faillissement.

“Het algemene idee is altijd geweest dat vrouwen zich in hoofdzaak bekommerden om hun kinderen en het huishouden. In juridische context klopt dat ook, want tot nog niet zo lang geleden mochten vrouwen immers geen handel voeren, de zaak stond op de naam van hun echtgenoot. Maar vaak waren de vrouwen de drijvende kracht achter de commercie,” zegt Leen Van Molle. In 2002 liep in de Kunsthal Sint-Pietersabdij de tentoonstelling ‘Vrouwenzaken-Zakenvrouwen’. Deze tentoonstelling belichtte twee eeuwen vrouwelijk ondernemerschap in Vlaanderen. Zo kon je als bezoeker kennis maken met drukker Antoinette Brepols en Joanna-Maria Artois. De tentoonstelling hield ons een spiegel voor van de socio-economische verhoudingen in de 19e en 20e eeuw. Aan de hand van foto’s en affiches, beelden en schilderijen, kostuums en modelboeken, film- en videofragmenten, wafelijzer en jeneverstoop werd de leef- en arbeidswereld van deze vrouwen opgeroepen.

Een misschien niet zo gekende zakenvrouw was Anna Cogen. Ze startte een haarsnijderij op in Lokeren, die ze – zoals het paste in haar tijd – de naam ‘Epouse Jacobs’ gaf. Hier werden vellen verwerkt, die veelal in de hoedenmakerij gebruikt werden. Ze bouwde haar onderneming uit tot een met internationale uitstraling en pootte zelfs een filiaal neer in Barcelona. Ze was bedrijfleider tot 1960. Haar schoonzoon Stanislas Cock, zoon van de eigenaar van een van de grootste textielbedrijven in Lokeren, volgde Anna op. Midden de jaren tachtig werd dit bedrijf gesloten.

Toon op Erfgoeddag hoe ondernemersvrouwen hun ‘vrouwtje’ stonden in de overwegend mannelijke zakenwereld. Wie waren deze vrouwen? Hoe stond de maatschappij tegenover deze ondernemende vrouwen? Werden zij door familie gesteund of kenden zij vooral veel tegenstand?

Leestip:
- VINTS (Luc) e.a., Vrouwenzaken – Zakenvrouwen, Antoinette, Siska, Anna en de anderen: twee eeuwen vrouwelijke ondernemers in Vlaanderen, 1800-2000, Gent, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 2002
- voor meer informatie en afbeeldingen omtrent Anna Cogen zie: http://www.waaserfgoed.be/search?search=true&keyword=Haarsnijderij

Afbeelding:
(boven) Het gezin Van Doorslaer-Cogen, ca. 1960 © Stadsarchief Lokeren, Beeldbank Waasland, www.waaserfgoed.be
(onder) cover van het boek Vrouwenzaken-Zakenvrouwen