Soms ben je als familie of persoon erfgenaam van iemand met een belangrijke kunst- of erfgoedverzameing. In dat geval kan de belasting op deze erfenis 'betaald' worden met een of meer kunstwerken. De ontvanger van de erfenis krijgt er bovendien een fiscale stimulans bovenop. Voorwaarde is wel dat het kunstwerk een 'potentieel' topstuk of sleutelwerk is.

Wat betekent dat?

Het 'cultuurgoed' waarmee de belasting wordt betaald, komt normaal gezien terecht in een museale collectie in Vlaanderen. En belandt dus niet in het buitenland en/of in een particuliere collectie. Ook dat is een van de doelstellingen van deze regeling.

Over welke kunstwerken gaat het dan? Oude drukken of manuscripten, juwelen, archeologische voorwerpen, schilderijen, tekeningen, grafiek, beeldhouwwerken, you name it. Maar enkel topstukken en sleutelwerken voor museale collecties komen in aanmerking om te voorzien in de erfbelasting, en dat voor 120% van hun waarde. 

De regeling geldt dus voor topstukken, maar ook voor potentiële topstukken (vraag advies bij topstukken@vlaanderen.be) of voor zgn. 'sleutelwerken'. Sleutelwerken zijn niet beschermd maar kunnen wel een ‘sleutelpositie’ innemen in museum- of erfgoedcollecties in Vlaanderen. Het gaat in dit geval over objecten die een duidelijke verrijking bieden voor het geheel van de publieke collecties in Vlaanderen, zijnde de Collectie Vlaamse Gemeenschap. Ze zijn bedoeld voor cultureel-erfgoedinstellingen en -erfgoedorganisaties van landelijk niveau, universiteitsarchieven of -bibliotheken. Zij worden beschouwd als de logische ‘gastheren’ voor deze werken.

Kansen voor collectiebeheerders

Voor collectiebeheerders die voldoen aan die criteria (!) is het wetenswaardig om de krachtlijnen en kansen van de nieuwe regeling te kennen. Het is de Topstukkenraad die adviseert welke stukken als cultuurgoed aanvaard kunnen worden. Kunst- en erfgoedverzamelaars kunnen tijdens hun leven al met de Topstukkenraad afstemmen welke stukken in aanmerking kunnen komen om aan de erfbelasting te voldoen. Dus ook voor cultureel-erfgoedorganisaties van belang. 

Het regelgevend kader vind je op deze webpagina van het Departement Cultuur, Jeugd en Media. 

In de kennisbank van Cultuurloket, waar je voor zakelijk en juridisch advies over culturele thema's terechtkan, lees je hoe erflaters concreet aan de slag kunnen met deze regeling rond de erfbelasting. Je kan bij hen ook rechtstreeks terecht voor advies op maat.