De sporten die we vandaag beoefenen, kennen vaak een boeiende voorgeschiedenis. Toch blijft die meestal grotendeels onderbelicht. Wie dieper graaft naar de historische wortels van een sport legt nochtans niet alleen een stukje gedeeld verleden bloot. De kans is groot dat ook uw kijk op het heden verandert. En wie weet: misschien ontwaart u zelfs een glimp van de toekomst?

Aanleiding

“Wist je dat cricket West-Vlaamse roots heeft?” Die vraag verraste me volledig tijdens een bijeenkomst over het thema van Erfgoeddag 2025: Game on! Neen, dat was helemaal nieuw voor me. Maar ik was wel meteen geïntrigeerd: hoe kon het dat ik, als sportliefhebber en West-Vlaming, deze geschiedenis niet kende? Het liet me niet meer los, ik moést op zoek naar meer informatie.

Terug naar de bron(nen)

Ik kreeg de tip om eens goed te kijken naar De korenoogst, het schilderij van Pieter Bruegel uit 1565. Op de achtergrond zou immers een voorloper van het cricketspel afgebeeld zijn. Maar door kenners werd ondertussen uitgemaakt dat het hier eerder om het mysterieuze ganswerpen gaat.

Voor mijn verdere speurwerk moest ik dus nieuwe wegen zien te bewandelen. Online vond ik gelukkig snel enkele artikels die het WK cricket 2023 in India belichtten, opnieuw met de nodige verwijzingen naar de historische oorsprong van de sport. En het spoor leidt daarbij toch opnieuw naar Vlaanderen.

Lang leve de Vlaamse wevers!

Niet de Britten vonden cricket uit, maar wel de Vlaamse wevers, die in de 14e eeuw de sport ook over het Kanaal introduceerden. De oervorm van de sport werd al gespeeld in het westen van Vlaanderen vanaf het midden van de 12e eeuw, rond wat nu de Frans-Belgische grensstreek is.

Toen de Engelse koning de wevers vanaf 1331 uitnodigde om de kwaliteit van de Engelse wol te komen verbeteren, besloten velen van hen om economische redenen te migreren. De Engelsen moesten oorspronkelijk niets van cricket weten, net zoals ook de nieuwe inwijkelingen uit Vlaanderen werden gehekeld. In een gedicht uit 1533 van John Skelton (The Image of Ipocrisie) beschouwt de auteur de Vlamingen als ongewenste immigranten en roept hij hen toe: “O! Vaarwel, koningen van het cricket!” Meteen de oudst bewaarde vermelding van de sport in de geschiedenis.

Late roeping gaat wereldwijd

Maar de oorspronkelijk moeilijke relatie van de Britten met cricket werd gaandeweg een echte liefdesverhouding. En samen met de wereldwijde expansie van het Britse Rijk raakte ook de sport over de wereldbol verspreid. Vandaag lokt het WK cricket een fabelachtige 2,5 miljard kijkers wereldwijd. Cricket is in India de nationale sport, maar blijkt verder ook enorm populair in Pakistan, Bangladesh, Australië, Zuid-Afrika, Afghanistan …

Alles komt terug

Over die andere wereldsport (voetbal, red.) zongen de Engelse supporters tijdens het EK 1996 uit volle borst “It’s coming home”. Ze zien Engeland immers als de bakermat van de voetbalsport. Maar ook cricket, als favoriete tijdverdrijf van Vlaamse wevers, komt vandaag terug thuis in Vlaanderen, na succesvolle omzwervingen over de hele wereld, van de middeleeuwen tot nu.

Jonge Afghaanse vluchtelingen beginnen de sport ook in hun nieuwe land te spelen. Tijdens hun verblijf in het opvangcentrum krijgen ze de kans om ploegen te vormen en aan toernooien deel te nemen. Je ziet ze overigens steeds meer her en der op stadspleinen en speelveldjes in de weer met het slaghout, de bal en een vork in de grond.

Ook Belgen met ouders of grootouders uit Pakistan en telgen van Indiaanse diamantairs in Antwerpen beoefenen cricket. Samen met  de vluchtelingen vormen ze een beloftevolle generatie die kans maakt om als Belgische selectie aan te treden op de Olympische Spelen van 2028 in Los Angeles, wanneer cricket voor het eerst als olympische sport is opgenomen.

Conclusie

Dat de oorsprong van cricket hoogstwaarschijnlijk in West-Vlaanderen ligt, lijkt op zich aannemelijk. Maar daarin ligt voor mij persoonlijk niet de grootste voldoening van mijn kleine speurtocht.

Die voldoening vond ik wel in de denkbeeldige reis die ik mocht maken doorheen tijd en ruimte. Waardoor ik sport meer als onderdeel van iemands persoonlijke verhaal, maar ook diens cultuur leerde zien. En ontdekte dat sport ook welkome verstrooiing of broodnodige hoop kan bieden.

“Als je het heden wil begrijpen, moet je de geschiedenis kennen”? Ik kan alvast zeggen dat dit ook voor de geschiedenis van onze sporten en spellen opgaat. Game on!