Spelen met het verleden, van keukentafel tot gamecafé

Anjou - Spelstudio Sunken Tower

Spelletjes verbinden mensen en brengen ons in contact met het verleden. Bij Sunken Tower, gespecialiseerd in historisch speldesign, staat historisch erfgoed centraal in het spelontwerp. Dat erfgoed mag volgens Sunken Tower zelfs nog veel meer tot leven komen in gezelschapsspellen, om zowel het erfgoed- als het spelpubliek op nieuwe manieren te bereiken.

Deze tekst werd geschreven door Bram De Ridder, oprichter en verantwoordelijke design & consulting bij Sunken Tower.

Geschiedenis en games

Gezelschapsspellen blijven een populair tijdverdrijf, ondanks de toegenomen schermtijd. Tijdens de pandemie herontdekten veel mensen, in hun bubbels, de kracht van samen rond de tafel een spelervaring te delen. De verkoop van kaart- en bordspellen boomde en nadien kwamen de nieuwe fans samen in gameclubs en gamecafé’s.

De ervaring van spelers hangt vaak samen met een historische setting of een historisch verhaal. Tientallen van de populairste spelletjes brengen mensen in contact met geschiedenis. Denk aan populaire klassiekers zoals Carcasonne, Ticket to Ride of 7 Wonders.

Jammer genoeg is die historische context vaak niet meer dan versiering. Het gebruikte verleden is meer verbeeld dan echt. De afbeeldingen staan los van historisch erfgoed. En de spelregels verwijzen nauwelijks naar gekende historische praktijken. Het spel staat voorop en de geschiedenis staat duidelijk op plaats twee.

Erfgoed centraal bij het spelontwerp

Bij Sunken Tower draaien we dat om. We vertrekken vanuit het verleden, liefst op basis van de prachtige collecties van onze partners. Samen met bewaarinstellingen en collectiebeheerders maken we unieke kaart- en bordspellen die de kracht van historisch erfgoed in de verf zetten. Bovendien hangen de spelregels altijd nauw samen met het ontstaan of het gebruik van het erfgoed. Een leuk spel maken staat nog steeds voorop, maar met de historische realiteit als sterkte en niet als bijgedachte.

Anjou - Spelstudio Sunken Tower

Zo lanceerden we in 2023 het kaartspel Anjou, in samenwerking met KU Leuven. Een eenvoudig kaartspel geschikt vanaf 8 jaar, maar integraal gebaseerd op de 14e-eeuwse bijbel van Anjou. De spelers nemen de rol op van assistenten in het atelier van de verantwoordelijke meester-verluchter Orimina. Daar proberen ze – zoals historisch het geval was – indruk te maken op de meester door de mooiste verluchtingen naast de bijbelteksten te plaatsen.


Alle afbeeldingen in het spel komen uit het middeleeuwse manuscript. Tientallen originele marginalia gaan zo door de handen van de spelers, net zoals verschillende van de originele manuscriptfolio’s. Voor de spelers is het dus letterlijk ‘spelen met het verleden’. Aan de keukentafel, maar ook in spelcafés, op spelbeurzen en zelfs op school.

Nieuwe partners, nieuwe mogelijkheden

Eind 2024 krijgt Anjou een opvolger, dankzij de 19e-eeuwse Japanse Ukiyo-e prenten van de Koninklijke Bibliotheek van België. Maar graag roepen we op om nog meer collecties ter hand te nemen om er leuke gezelschapspellen mee te maken. Veel is daarvoor niet nodig. Enerzijds een collectie die wat aandacht zal krijgen (of wat aandacht verdient) en die voldoende gedigitaliseerd is. Anderzijds een openheid voor spel en plezier.

Dankzij kaart- en bordspellen bereiken we het erfgoedpubliek met nieuwe ervaringen en spelpubliek met nieuwe historische thema’s. Want bij spelletjes draait het inderdaad om verbinding. Met vertrouwde of met nieuwe mensen, en met een vertrouwd of met een verrassend verleden.

Anjou - Spelstudio Sunken Tower
Erfgoeddag

Erfgoeddag 2025 draait om het thema Game on! Of u nu oude volksspelen nieuw leven wilt inblazen, een interactieve tentoonstelling over sportgeschiedenis wilt organiseren, of samen met lokale jeugdverenigingen een doe-activiteit wilt opzetten: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Om u op weg te helpen, bundelden we allerlei inspiratie. Van werkvormen en locaties tot mogelijke partners en inhoudelijke voorbeelden: u vindt het allemaal in ons inspiratieluik

Foto's: Anjou - Spelstudio Sunken Tower

Seppe Van Pottelbergh