Ken je die mop van de melkboer?
Wie kent er geen mop over de kinderen van de melkboer of de postbode? En wie heeft er nooit eens twee vingers achter iemands hoofd gestoken bij een groepsfoto, zonder erbij stil te staan dat dit ooit verwees naar hoorndragers en koekoekskinderen?
De onzekerheid rond biologisch vaderschap is al eeuwenlang een populair thema in humor, juist omdat het ongemakkelijk is en vaak zelfs taboe. Net daarover doet het Laboratorium voor Menselijke Genetische Genealogie (KU Leuven) academisch onderzoek: hoe gingen mensen in het verleden om met biologisch vaderschap? Is dat anders dan vandaag? En welke nieuwe inzichten biedt dat voor onze samenleving?
Deze blog werd geschreven door prof. dr. Maarten Larmuseau, genetisch genealoog (KU Leuven).
Waarom humor?
Humor helpt ons om te spreken over wat schuurt. Moppen, toneel, proza, liedjes en schilderijen tonen hoe gemeenschappen spanning rond afstamming verlichten of net aanwakkeren. Door die bronnen te verzamelen en te koppelen aan gegevens uit stambomen, archieven en DNA, leren we niet alleen over onze voorouders, maar ook over welke aspecten wij belangrijk vinden bij ouderschap en verwantschap.
Doe mee met ons citizen-scienceproject
Op Erfgoeddag zelf geven we een praktische workshop waarin deelnemers meteen aan de slag gaan met hun eigen stamboom, archieftips krijgen en leren hoe ze DNA-matches zorgvuldig kunnen lezen.
We gebruiken daarbij veel humor om het luchtig te houden. Niet om te kwetsen, maar om het gesprek mogelijk te maken. Onderzoek naar (on)zeker vaderschap bij een voorouder kan immers gevoelig zijn en vraagt zorg en ethiek. Heb je een persoonlijke vraag? Dan staan onze ervaren onderzoekers en vrijwilligers klaar om mee te kijken.
Waar lach jij om, om het moeilijke draaglijk te maken?
Laat je voor jouw activiteit op Erfgoeddag 2026 inspireren door wat ons zelf aan het lachen brengt. Humor maakt moeilijke onderwerpen draaglijk en brengt altijd nieuwe aspecten van erfgoed naar boven. Het zijn vaak lastige, soms pijnlijke thema’s die ons inspireren: ze prikkelen de verbeelding, dagen vanzelfsprekendheden uit en leggen vergeten betekenissen bloot. Door humor als zachte hefboom te gebruiken, kunnen we gevoeligheden benoemen zonder te veroordelen. Zo ontstaat er ruimte voor gesprek, herkenning en nieuwe interpretaties van ons materieel en immaterieel erfgoed.
Foto's: Cartoon door Joris Snaet / Jan Steen, Celebrating the Birth - Het geboortefeest (detail), 1664: met een speels gebaar achter de rug van de vader die geen biologische band blijkt te hebben met het pasgeboren kind. The Wallace Collection, P111. CC BY-NC-ND via Art UK
