Fiets of stap mee in de voetsporen van een wielerheld

Bordje van de Jempi Monseré-fietsroute © KOERS

Beginnende toerist of allergrootste kampioen, sport is er voor iedereen. Soms zijn die allergrootsten tegelijk ook volkshelden van om de hoek, van wie je makkelijk sporen terugvindt in het straatbeeld. Maak kennis met de Jempi Monseré-fietsroute.

Deze tekst werd geschreven door Dries Mombert, publiekswerker KOERS, Museum van de Wielersport.

Het standbeeld van Jean-Pierre Monseré naast de toegangspoorten van KOERS © KOERS
De ‘Allez Jempi’-zaal in KOERS. Museum van de Wielersport © KOERS
Straatbord van de Jean-Pierre Monseréstraat © KOERS

Erfgoed in de wielersport? Dan kan je niet voorbij aan KOERS, het museum van de wielersport in Roeselare. Je vindt er de fietsen van Remco Evenepoel en Lotte Kopecky naast die van iconen als Eddy Merckx en Briek Schotte. Een grote kleurenwand volgestouwd met wielermemorabilia op de museumzolder is een eyecatcher van formaat. Onderzoekers halen hun hart dan weer op in het documentatiecentrum met een uitgebreide bibliotheek (4.000 publicaties) en een omvangrijk archief van meer dan 30 lopende meter.

Nog in het museum: Allez Jempi, een zaal gewijd aan Jean-Pierre ‘Jempi’ Monseré. Deze voormalige wereldkampioen wielrennen was geboren en getogen in Roeselare en groeide er uit tot een ware volksheld. In maart 1971 kwam hij – in de regenboogtrui – tragisch om het leven tijdens een kermiskoers in Retie. Monseré, amper 22, liet een vrouw, zoontje, een stad en een volledige wielerwereld in diepe rouw achter.

Op de fiets met Jempi

Meer dan 50 jaar na zijn dood houdt KOERS Monseré in ere in Allez Jempi. Maar er is meer, want de wereldkampioen van Leicester (1970) heeft ook een fietstocht in en rond Roeselare op zijn naam staan. De 30 kilometer lange tocht verbindt alle belangrijke locaties die te maken hebben met de voormalige volksheld en die nog in het straatbeeld te vinden zijn.

Jean-Pierre Monseré net na zijn WK-overwinning in Leicester in 1970 © KOERS

Starten doe je aan de poorten van KOERS, bij het standbeeld dat ter ere van hem is opgetrokken. Van daaruit passeer je vrijwel meteen aan het stadhuis van Roeselare. ‘Jempi’ werd er als kersvers wereldkampioen wielrennen in de zomer van 1970 met alle egards ontvangen. Amper zes maanden later lag hij er in de hal opgebaard en namen duizenden mensen daar en dan afscheid van hun wereldkampioen.

Wat verderop vertellen infoborden over het leven van ‘Jempi’ en volgen passages aan de J.-P. Monseréstraat, de Spanjeschool waar hij ooit school liep, de kazerne waar hij een deel van zijn legerdienst voltooide en zijn ouderlijk huis. Onderweg fiets je voorbij een levensgrote muurtekening van Monseré en kan je zijn graf bezoeken op het kerkhof van deelgemeente Beveren. Tot slot beland je weer aan de voordeur van KOERS om Jempi’s standbeeld nog een laatste keer te aanschouwen.

Muurschildering van Jean-Pierre Monseré in Roeselare © KOERS

Aan de slag met plaatselijke helden

De Jempi Monseréfietsroute is maar één voorbeeld van hoe een stad, heemkundige kring of museum aan de slag kan met plaatselijke volkshelden die hun rol speelden in de (top)sport en hun sporen achterlieten in het straatbeeld. Als leuk extraatje kan je in Roeselare een retrofiets huren en zelf (even) deel worden van het erfgoed (i.s.m. KOERS).

Standbeeld ter ere van Odiel Defraeye in Rumbeke (deelgemeente Roeselare)

Tegen het voorjaar van 2025 wordt de Monseréroute bovendien uitgebreid met een tweede lus die ook andere Roeselaarse wielerhelden belicht: het standbeeld van Odiel Defraeye (eerste Belgische Tourwinnaar in 1912), de Zilverberg waar Patrick Lefevere geboren en getogen is en Café Moustache, waar voormalig Tourheld en Roeselarenaar Hector Martin na zijn carrière café hield.

Variaties op het thema vind je onder meer in de Gandrienroute, die de Gentse wielergeschiedenis behandelt, en de Briek Schotte-wandeling in en rond Desselgem.

Borrelt de inspiratie voor Erfgoeddag al op? Een volgende stap zou kunnen zijn dat toneelscholen bij elke halte scènes uit het leven van Monseré of de sporthelden van jouw gemeente uitbeelden. Of hoe immaterieel erfgoed hand in hand kan gaan met onroerend erfgoed.

En over onroerend erfgoed gesproken: KOERS catalogiseerde alle overblijfselen van de wielersport in het Vlaamse straatbeeld, van monumenten over muurschilderingen tot straatnamen. Deze bron van inspiratie vind je via ServiceKOERS, waar je bovendien een schat aan verhalen en historisch onderzoek rond de wielersport kan raadplegen.

erfgoeddag logo

Erfgoeddag 2025 draait om het thema Game on! Of je nu oude volksspelen nieuw leven inblaast, een interactieve tentoonstelling over sportgeschiedenis organiseert, of samen met lokale jeugdverenigingen een doe-activiteit opzet: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Om je op weg te helpen, bundelden we allerlei inspiratie. Van werkvormen en locaties tot mogelijke partners en inhoudelijke voorbeelden: je vindt het allemaal in ons inspiratieluik

Foto's: © KOERS

Seppe Van Pottelbergh