Combineer Erfgoeddag met Buitenspeeldag op woensdag 23 april

Speelplein, © Vlaamse Dienst Speelpleinwerk

Buitenspeeldag & Erfgoeddag

Speelpleinwerk leert ons dat spelen niet alleen draait om plezier, maar ook om verbinding, creativiteit en leren. Het brengt kinderen dichter bij elkaar en kan nu ook een brug slaan naar erfgoed.

Erfgoeddag 2025 biedt een mooie kans om deze twee werelden samen te brengen en spel in te zetten als middel om cultureel erfgoed te beleven. Door spelelementen toe te voegen aan erfgoedprojecten kunnen kinderen en jongeren spelenderwijs leren over tradities, geschiedenis en cultuur.

Denk aan:

Volkssporten herontdekken: organiseer demonstraties van sporten zoals kaatsen, boogschieten of touwtrekken.
Bordspellen en strategie: maak een workshop waarin kinderen leren hoe spellen zoals schaken, dammen of oude kaartspellen gespeeld werden.
Interactieve speurtochten: combineer historische verhalen met uitdagende opdrachten, zodat kinderen leren door actief deel te nemen.

En ... met de Buitenspeeldag op woensdag 23 april en Erfgoeddag op zondag 27 april staan twee inspirerende dagen boordevol spel en erfgoed voor de deur. Grijp dus die kans en combineer spelplezier met culturele tradities. Bedenk samen met scholen en speelpleinen een activiteit die beide evenementen versterkt. Zo laat je op de Buitenspeeldag kinderen genieten van volksspelletjes en buitenspeelplezier, terwijl je op Erfgoeddag diezelfde spelvormen koppelt aan hun historische verhalen.

Door de krachten van deze twee dagen te bundelen, sla je letterlijk en figuurlijk twee vliegen in één klap: kinderen ontdekken het erfgoed achter hun spel, terwijl ze buiten actief leren en plezier maken.

Speelpleinwerk: een jeugdcultuur op zich

In 2024 viert de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) een halve eeuw vol speelkansen, jeugdige creativiteit en vrijwilligerskracht. Wat in 1974 begon in de schoot van het Nationaal Diensten- en Onderzoekscentrum (NDO), groeide uit tot dé autoriteit op het gebied van speelpleinwerk in Vlaanderen.

Met meer dan 395 speelpleinorganisatoren en dagelijks 46.000 kinderen die genieten van een zomerse speelpleindag, is speelpleinwerk niet zomaar een vorm van jeugdwerk. Het is een traditie die letterlijk en figuurlijk ruimte biedt aan spelen.

"Speelpleinwerk is een unieke jeugdwerkvorm en gedragen door de kracht van jongeren. Spelen om te spelen staat voorop! We streven ernaar dat iedereen kan deelnemen."

Dit citaat van de VDS vat de essentie van speelpleinwerk. Door te spelen kan je plezier maken, maar het is ook een belangrijk middel voor persoonlijke en sociale ontwikkeling. Het creëert een plek waar kinderen zichzelf kunnen ontdekken, samenwerken en leren. Dat maakt van speelpleinwerk een jeugdcultuur die voortdurend in beweging is.

Spel als toegangspoort tot erfgoed

Net die rijke geschiedenis van speelpleinwerk vormt een inspirerende brug naar Erfgoeddag 2025 en het thema Game On!, waarin sport, spel en erfgoed samenkomen. Hoe werden balspelen vroeger gespeeld? Wat zijn de verhalen achter klassieke bordspellen of dorpsspelen? En hoe zorgen we ervoor dat deze tradities blijven voortleven? Door speelpleinwerk en erfgoed te combineren, kan je spelletjes van vroeger nieuw leven inblazen en een brug slaan tussen generaties.

Speelpleinwerkingen zijn de ideale partners om kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier in contact te brengen met erfgoed. Door te spelen leren ze over de geschiedenis van hun gemeenschap, de spelvormen van hun voorouders en de waarde van tradities. Denk aan een speeldag waarin kinderen klassieke volksspelen ontdekken, of een bouwdorp waarin ze kennismaken met oude bouwtechnieken. Door kinderen actief te betrekken bij spelenderwijs leren, brengen we erfgoed dichter bij de jongste generatie. Dat maakt erfgoed niet alleen tastbaar, maar ook relevant.

Speelpleinwerk biedt een perfect kader om erfgoed op een toegankelijke manier te presenteren. De participatie van kinderen in deze speelse leeromgevingen zorgt ervoor dat ze op een natuurlijke manier in aanraking komen met geschiedenis en cultuur.

50 jaar Vlaamse Dienst Speelpleinwerk: beluister de podcast

Bij de 50e verjaardag van VDS hoort ook een podcastreeks. Die neemt je mee op een nostalgische en inspirerende reis door de geschiedenis van speelpleinwerk.

In de reeks 50 Jaar VDS komen verschillende aspecten van de organisatie aan bod: van het cursusgevoel tot de impact van vrijwilligers, en van de evolutie in toegankelijkheid tot de kracht van de gemeenschap. De podcast laat je de rijke geschiedenis van VDS ontdekken.

Aflevering 1: Het Cursusgevoel – Wat maakt een cursus bij de VDS zo bijzonder? Waarom vloeien er tranen bij het afscheid, en hoeveel cursisten hebben deelgenomen in de afgelopen 50 jaar? Het antwoord hoor je in deze aflevering, die je meeneemt door de impact van de VDS-cursussen op jeugdwerkers.
Aflevering 2: Toegankelijkheid in het Speelpleinwerk – Hoe heeft de VDS speelpleinwerk toegankelijker gemaakt voor alle kinderen? Deze aflevering behandelt de rol van meertaligheid, co-animatoren en de brede toegankelijkheidsinitiatieven die de organisatie door de jaren heen heeft geïntroduceerd.
Aflevering 3: 50 Jaar Vrijwilligers – Vrijwilligers zijn het hart van de VDS. In deze aflevering vertellen ze hun verhalen en reflecteren ze op de betekenis van vrijwilligerswerk binnen de organisatie.

Luister naar de podcast op Spotify en deel jouw herinneringen met de hashtag #50JaarVDS!

Buitenspeeldag affiches © Vlaamse Dienst Speelpleinwerk

Buiten spelen: van verleden naar toekomst

Speelpleinwerk draait niet alleen om spel, maar ook om de context waarin gespeeld wordt. Buiten spelen is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen, en wordt al jaren gepromoot door de VDS. Het is goed voor zowel de lichamelijke gezondheid als de sociale interactie, en het stimuleert de creativiteit. Bovendien kent buiten spelen een lange geschiedenis. Denk bijvoorbeeld aan pleinen waar al generaties lang spelletjes gespeeld worden of parken die als ontmoetingsplaats dienden voor spel en gemeenschap. Erfgoeddag kan deze historische speelplekken herontdekken en hun betekenis in de gemeenschap vieren.

Projecten zoals Goe Gespeeld, Buitenspeeldag en 365 Dagen Buiten Spelen, initiatieven van de VDS en de Vlaamse overheid, stimuleren buiten spelen in de openbare ruimte. Deze projecten ondersteunen gemeenten, scholen en organisaties met tips en tools om spelen overal en altijd mogelijk te maken, van speelvriendelijke straten tot avontuurlijke schoolpleinen en uitdagende parken. Buiten spelen is niet alleen gezond, maar versterkt de band tussen kinderen en hun omgeving, van de kleinste wijk tot het grootste natuurgebied.

Meer weten over speelpleinwerk en al deze projecten? Bezoek www.speelplein.net, www.buitenspelen.be, 365 Dagen Buiten Spelen en www.goegespeeld.be.

Erfgoeddag 2025 draait om het thema Game on! Of je nu oude volksspelen nieuw leven inblaast, een interactieve tentoonstelling over sportgeschiedenis organiseert, of samen met lokale jeugdverenigingen een doe-activiteit opzet: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Om je op weg te helpen, bundelden we allerlei inspiratie. Van werkvormen en locaties tot mogelijke partners en inhoudelijke voorbeelden: je vindt het allemaal in ons inspiratieluik.

Seppe Van Pottelbergh

22 november 2024

Jeugd