Als een rode draad door de tweedaagse liep het project Collecting Otherwise. Dat vertrekt alvast vanuit een duidelijke visie:

“In plaats van erfgoed op te vatten als een neutrale erfenis, onderzoekt Collecting Otherwise hoe bepaalde collectiekeuzes worden gemaakt, hoe erfgoedpraktijken zich hebben ontwikkeld en wat de gevolgen van deze keuzes zijn.”

Samen met een externe werkgroep ging het Nieuwe Instituut na hoe de collectie, die relevant wil zijn voor de gehele maatschappij, wordt bekeken en ervaren door die maatschappij. In de werkgroep zetelden naast archivarissen en erfgoedwerkers ook kunstenaars en consultants. Samen bekeken ze verschillende cases uit de collectie door drie verschillende lenzen: een feministische, een queer- en een dekoloniale lens. Zo werden er proeftuinen opgezet, tools ontwikkeld om de collectie(items) te verrijken en om andere perspectieven, naast de witte, mannelijke blik, toe te voegen.

Gaandeweg, in 2023 en 2024, gingen de proeftuinen over in een Tool Shed – een werkschuur, praktijkruimte of plek waar je dingen kan verwezenlijken, tools kan neerleggen, zaken kan loslaten. Het Nieuwe Instituut wil letterlijk een plek creëren waar mensen uit de erfgoedsector methodieken en tools kunnen delen en kunnen leren van elkaar, waar ze kunnen aangeven wat niet werkt en dingen  kunnen uitproberen.

3/ Als derde tool bekijken we de Archival Care Rider, een zorgdocument. De rider is de wensenlijst van een artiest, de care rider een lijst met noden om te functioneren als werknemer in een organisatie of als lid van een werkgroep. De archival care rider is dan een leidraad voor een diepgaander gesprek/interview met de schenker van een archief.

Op de tweede dag maakten de deelnemers een care rider op over zichzelf. We beantwoordden vragen zoals:

• Welke rollen vervul jij in je leven? Welke condities brengen die rollen met zich mee?
• Welke manieren van communicatie prefereer jij?
• Wat verwacht je van collega’s wanneer je met hen samenwerkt?
• Welke specifieke rollen wil jij opnemen in een werkgroep?
• Welke ondersteuning verwacht je te krijgen bij het zelfstandig werken?
• Welke voorwaarden zijn er voor jou nodig in een gezonde en veilige werkomgeving?

De oefening is – in de woorden van de deelnemers – confronterend, verhelderend en brengt prioriteiten naar boven. Maar bovenal waardevol om mee te nemen naar de eigen organisatie.

Wat haalden de deelnemers uit de tekst?

• De auteurs geven onmiddellijk aan dat ze niet tot een gezamenlijke definitie van intersectionaliteit gekomen zijn, en dat maakt het moeilijk om tot een gezamenlijke taal te komen. 
• Het is van belang om dieper in die institutionele geschiedenis te duiken, in plaats van telkens laagjes toe te voegen. 
• Hoe krijg je traditionele doelgroepen, de mensen die je al bereikt, mee in verandering?  
• Er wordt heel erg gefocust op verschil; de auteurs leggen de nadruk op de strijd die we moeten voeren. Wat verbindt ons? Die vraag is ook belangrijk. 
• Niet enkel museummedewerkers bezitten kennis. We moeten ook de kennis van geminoriseerde groepen, en het belang daarvan, erkennen.  
• De projectmatige aanpak die ook de cultureel-erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel typeert en die per definitie een concrete output moet opleveren, zit creativiteit in de weg.  
• In hetzelfde straatje: wanneer we doelstellingen formuleren voor een project, vertrekken we te vaak vanuit het perspectief van de organisatie. De vraag ‘wat hebben groepen en gemeenschappen aan dit project?’ is eveneens belangrijk, zo niet belangrijker. 
• Ook nog: hoe gaan we een stap verder, voorbij het persoonlijke engagement (wat ook belangrijk is!), naar structureel beleid, ingebed in de organisatie? 
• Het is een instrument gericht op sociale rechtvaardigheid, en precies dat moet een toetssteen zijn in onze erfgoedpraktijken. Draagt wat we doen bij aan sociale rechtvaardigheid? 
• We moeten stoppen met oplossingsgericht te werken. Als we steeds denken dat we problemen moeten oplossen, halen we dan niet te veel verantwoordelijkheid op onze schouders? Blijven we dan niet te veel alles en iedereen zien als ‘een probleem’? Moeten we niet meer inzetten op luisteren?