Nieuw tijdens de 14e editie van het Groot Onderhoud: het format van het nagesprek. Bovendien bleek uit de evaluaties van de voorbije edities dat heel wat deelnemers nood hadden aan meer ondersteuning bij netwerking. We besloten twee vliegen in één klap te slaan en programmeerden een gesprek waarin deelnemers met elkaar konden napraten over de keynotes van Jonas Roelens en Bieke Purnelle en tezelfdertijd meer mensen leerden kennen.  

Vijf thema's

Tijdens deze sessie gingen we samen in gesprek over gender, beeldvorming en representatie. Aan vijf tafels wisselden deelnemers in alle openheid ideeën en ervaringen, twijfels en vragen uit. Vijf thema’s werden behandeld:

• Beelden, taal & gender: hoe hebben de beelden die we zien en de taal die we gebruiken invloed op gender?
• Publiek & gender: hoe gaat het publiek om met (het thema van) gender? Wat vraagt dat van de sector?
• Wat zeggen de data (niet)? Gender en metadata in collectiesystemen.
• Gender & organisatiecultuur: hoe beïnvloedt (onze kijk op) gender onze werkcontext en organisatiecultuur?
• Onzichtbare & vergeten perspectieven wat betreft gender: wie of wat is afwezig in collecties, verhalen en beeldvorming, en wat kunnen we daaraan doen?

Veel gelijkenissen

Omdat de gesprekken in alle openheid en in een meer informele sfeer verliepen, namen we niet op de klassieke manier verslag. Wel noteerden de deelnemers zelf wat ze heel erg belangrijk vonden. Enkele aspecten komen in alle vijf de groepen terug: 

• Het belang van samenwerking: Zoek partners en handlangers, zowel binnen als buiten de organisatie.
• Alternatief perspectief: plaats je collecties in context(en) en vertel verschillende verhalen.
• Stop met excuses te gebruiken als 'we kunnen maar werken met wat we hebben' of 'het zit nu eenmaal niet in onze collectie, en dus kunnen we er niets over brengen'. Ontbreken andere perspectieven echt, of hebben we zelf een andere bril nodig? Kijk verder en/of toon net de afwezigheid. Ook daarin zit een krachtig signaal.
• Het belang van onderzoek: verdiep verder, bekijk (over)bekend materiaal vanuit een andere invalshoek (dixit Jonas Roelens).
• Laat de perfectie los. Het moet niet allemaal en helemaal op punt staan. Volledige representatie, voor alles en iedereen, bestaat niet. Maar begin er wel aan.
• Ja hoor, fouten maken mag. Zit daar niet de grootste leercurve?
• Focus op (h)erkenning en waardering. Erken machtsrelaties (zeker als je zelf in een machtige positie zit), erken de eigen blinde vlekken, waardeer nieuwe stemmen, laat mensen zich herkennen in je werking.
• Creëer veiligheid, en hierin ligt een belangrijke rol voor de leidinggevende. Veiligheid om een andere mening te uiten en het niet eens met elkaar te zijn. Omarm het conflict, aldus Bieke Purnelle.

En nee, het is niet gemakkelijk om rond genderdiversiteit te werken in organisaties en collecties in een maatschappij die lang focuste op één perspectief. Maar moeilijk gaat ook. Net dat geeft interessante uitdagingen en brengt prachtige verhalen en mensen naar boven.

Met veel dank aan Bart Ooghe (MSK Gent), Tom Eerkens (Museum Plantin-Moretus) en Thijs Dekeukeleire (Musea Brugge) om aan deze sessie mee te werken!