Op vrijdag 20 februari 2009 stelde het departement cultuur van de UNESCO in haar hoofdkwartier te Parijs de nieuwste editie voor van de 'Atlas van bedreigde talen'. In aanwezigheid van directeur-generaal Koïchiro Matsuura gaf hoofdredacteur Christopher Moseley tekst en uitleg bij het atlasproject en bij de grote vernieuwingen in de derde editie. FARO was erbij en informeert u graag uit eerste hand.

 Met het in 1996 opgestarte initiatief voor een 'Atlas van de bedreigde talen', waarvan in 2001 een tweede editie verscheen, wil de organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur van de Verenigde Naties de aandacht vestigen op het wereldwijde verlies aan taaldiversiteit. Van de naar schatting ca. 6.000 taalsystemen die momenteel wereldwijd nog in gebruik zijn, loopt bijna de helft op termijn het risico om te verdwijnen. De atlas vermeldt momenteel in totaal 2.498 talen die in meerdere of mindere mate bedreigd zijn. In december 2007 organiseerde UNESCO een expertenvergadering over de vraag hoe de kartering van de atlas kan gemoderniseerd en verbeterd worden. In zijn derde editie heeft de atlas dan ook een ware metamorfose ondergaan. Naast de gedrukte versie – die begin maart verschijnt – is het vanaf nu ook en vooral een digitale atlas die online raadpleegbaar is en interactief wil zijn.

Via de website van UNESCO is de atlas voor iedereen met een internetaansluiting online beschikbaar. Met Google Maps als basis en handige zoekinstrumenten is het mogelijk om in een handomdraai allerlei details te bekijken en gedetailleerde cijfers op te vragen. Zo worden momenteel 889 talen vermeld die door minder dan 1.000 sprekers in leven gehouden worden. En ook 242 uitgestorven talen, zoals het Manx en het Cornish, worden in het overzicht opgenomen.

De belangrijkste vernieuwing die met de digitalisering van de atlas gepaard gaat, is ongetwijfeld de doelstelling van de redactie om de atlas ook interactief te maken. Gebruikers van over de hele wereld worden opgeroepen om hun commentaar, correcties en aanvullingen te bezorgen. De 25-koppige redactie van specialisten heeft zich ertoe geëngageerd om die reacties te blijven bekijken en de atlas ook permanent te verbeteren waar mogelijk.

Zo zijn er voor ons taalgebied misschien vragen te stellen bij de keuze van de atlasredactie om (enkel) het West-Vlaams en het Limburgs-Ripuarisch in de atlas op te nemen. Ze worden beide als “unsafe” gelabeld, dat is de lichtste van de vijf stadia van bedreiging met als kenmerk dat de taal niet meer systematisch aan de jongste generatie wordt aangeleerd. Logischer zou ’t misschien zijn om de drie traditionele dialectfamilies die in het zuiden van het Nederlandse taalgebied voorkomen: het Vlaams, het Brabants en het Limburgs op de kaart van deze atlas te vermelden als bedreigd.