Bouwen aan een representatief collectie- en onderzoeksbeleid

James Gillray, Kunstkenners bekijken schilderijen van George Morland, 1807. Publiek domein via Rijksmuseum

Een representatief collectie- en onderzoeksbeleid: hoe bouw je dat uit? Die vraag staat centraal in sessie 5 van het Groot Onderhoud. Waarom die focus?

Representatie, vroeger en nu

Collectiebeherende organisaties zijn niet neutraal. De bewijzen voor die stelling vinden we in (de geschiedenis van) hun collecties. Welke stukken werden verzameld en door wie? Welke objecten, archieven en boeken werden dan weer niet geselecteerd? En waarom? Welke personen, groepen of gemeenschappen voelen zich daardoor wel (of niet) gerepresenteerd?

Ook vandaag maken musea, archieven en erfgoedbibliotheken keuzes in wat ze wel en niet verzamelen en onderzoeken. Het cruciale verschil? Ze zijn zich er steeds meer van bewust dat een brede blik op het collectie- en onderzoeksbeleid belangrijk is. De idee dat er vanuit verschillende perspectieven naar collecties dient gekeken te worden, vindt ingang. Bovendien wordt de stem van erfgoedgemeenschappen belangrijker.  

Internationale inspiratie

In sessie 5 vertellen drie internationale organisaties hoe ze aan de slag gaan met deze collectie- en onderzoeksuitdagingen. Hoe zorgen ze voor gelaagdheid en diversiteit? Slagen ze erin om een diverser en inclusiever collectie- en onderzoeksbeleid te ontwikkelen? We vragen concrete tips en uitdagingen aan:

Diversiteit en inclusie bij Stadsarchief Amsterdam

Migiza Victoriashoop (hoofd collecties, Stadsarchief Amsterdam) blikt terug op het essay Vergeet ons niet. Over diversiteit en inclusie. Dat schreef Warda El-Kaddouri in 2021 in opdracht van het Amsterdamse stadsarchief. 

Hoe ging het archief aan de slag met de aanbevelingen rond collectiebeleid? Is het een meer inclusieve instelling geworden? Hoe kritisch durft het archief naar zichzelf te kijken als het gaat om de diversiteit en inclusiviteit van de collecties, het publieksprogramma, de eigen organisaties en de denk- en werkprocessen?

Onderzoekstentoonstelling 'Verborgen verbanden'

Steven ten Thije (hoofd collectie, Van Abbemuseum, Eindhoven) en Vivian Heyms (curator, Van Abbemuseum) vertellen over de onderzoekstentoonstelling Verborgen verbanden en hoe die tot stand kwam. De tentoonstelling gaat in alle openheid in op de koloniale banden van tabaksindustrieel Henri van Abbe, oprichter van het museum, en de plantages op Sumatra. Hoe vertaalt deze open houding zich in het onderzoeks- en collectiebeleid?

Hoe speelt representatie in een etnologisch museum? 

Nanette Snoep (artistiek directeur Rautenstrauch-Joest-Museum – Kulturen der Welt | Cultures of the World, Keulen) licht haar visie op het dekoloniseren van collecties toe aan de hand van enkele concrete projecten in het museum. Projecten als Leaky Archive, Artist meets Archive, Space4Kids en BAUSTELLE openen het museum naar herkomstgemeenschappen en de diverse lokale buurt. Het doel? Nieuwe, andere en meerstemmige verhalen vertellen.  
Is de omgang met collectie en onderzoek binnen het museum daardoor blijvend veranderd en representatiever geworden?

Praktisch: Groot Onderhoud, op 3 juni in het BMCC, in Brugge. 

  • Sessie 5 | Een representatief collectie- en onderzoeksbeleid: hoe bouw je dat uit? (11.40 tot 13.00 uur)

De inschrijvingen lopen als een trein, wacht dus niet te lang meer als je erbij wil zijn: schrijf je snel in voor het Groot Onderhoud. Vrijdag 23 mei sluiten we de inschrijvingen af.

Afbeelding: James Gillray, Kunstkenners bekijken schilderijen van George Morland, 1807. Publiek domein via Rijksmuseum

Olga Van Oost