Hoe breng je verhalen tot leven in een ruimte? En hoe zorg je ervoor dat die ruimte je verhaal visueel en fysiek ondersteunt? Tijdens een sessie op het Groot Onderhoud stond de wisselwerking tussen storytelling, museumarchitectuur en scenografie centraal. 

De sessie werd opgedeeld in twee delen. Een theoretisch kader werd gecombineerd met inspirerende cases, toegelicht door Monique Verelst (FARO - download presentatie) en Lieven De Visch (Musea Brugge - download presentatie). In de namiddag vond een werkbezoek plaats aan het vernieuwde Museum Sint-Janshospitaal.

"Een tentoonstelling is een vertelling die zich in ruimte en tijd ontvouwt"

Storytelling is méér dan een verhaal vertellen, het gaat ook over beleving en emotie. Wanneer je die verhalen overbrengt in een fysieke ruimte, spreken we van ruimtelijke storytelling. En ook daar gaan informatie overdragen en emoties opwekken hand in hand.

Scenografie – de kunst van ruimtelijk ontwerp – kan je helpen je inhoudelijke verhaal te versterken, onder meer door gebruik te maken van architectuur en interieurarchitectuur; licht, geluid, kleuren en materialiteit; getuigenissen en persona’s; multimedia … De bezoeker beweegt zich letterlijk door het verhaal. En dat hoeft helemaal niet groots of duur te zijn. Creativiteit en visie zijn minstens even belangrijk als budget.

Enkele sterke voorbeelden

• Joods Museum, Berlijn
  De architectuur ís het verhaal: een desoriënterend grondplan, ingesneden ramen en schuine vloeren, lege ruimtes creëren ongemak. De bezoeker wordt emotioneel betrokken en ervaart de geschiedenis fysiek doorheen het gebouw.
• MAS, Antwerpen
  Een referentie naar 19e-eeuwse pakhuizen, gestapeld en een kwartslag gedraaid. De bezoeker maakt een verticale reis door een schatkist waarin het collectieve geheugen van de stad tentoongesteld wordt. Door het spel van gesloten ruimtes en doorkijkjes werpt die tegelijkertijd de blik naar buiten.

Maar ook zonder architecturale ingrepen en met weinig budget kan je een verhaal tot leven laten komen. Een sprekend voorbeeld is het Emile Verhaerenmuseum in Puurs-Sint-Amands. Met beperkte middelen werd daar een scenografie opgebouwd rond de dichter Emile Verhaeren. Denk aan een alternatieve opstelling met tafels in notelaar in verschillende afmetingen en vormen.

Om het verhaal in de ruimte tot leven te brengen werd inspiratie geput uit het schilderij De Lezing van Théo van Rysselberghe en uit Verhaerens dichtbundel Les Villes Tentaculaires. Tafels, kleur en materialiteit zijn erop geïnspireerd. Als bezoeker wandel je door het museum en kan je mee aanschuiven aan tafel bij Verhaeren. Je ontdekt de ruimte met al je zintuigen.