Exacte wetenschap als hulpwetenschap voor de (kunst)geschiedenis
Volgens de historische overlevering zijn bisschop Jacob van Vitry, in 1241 begraven in de priorij van Oignies, en de eigenaar van de mijters in de Schat van Oignies één en dezelfde persoon. Deze beweringen zijn echter nooit wetenschappelijk gestaafd. Om klaarheid te scheppen werd in 2015 op initiatief van de archeologische vennootschap van Namen (SAN) een ambitieus onderzoeksproject gelanceerd: CROMIOSS. Het project kreeg steun van het Fonds Jean-Jacques Comhaire, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, dat ervoor ijvert om onderzoeksmethoden uit de exacte wetenschappen te gebruiken als hulpwetenschap voor de geschiedenis en kunstgeschiedenis.
Onderzoek Jacques de Vitry
Onderzoek van de Schat van Oignies
De mijters van de bisschop werden grondig onderzocht via diverse wetenschappelijke methodes (massaspectrumanalyse, macroscopisch onderzoek van de goud- en zilverdraden) om ze te dateren, hun herkomst te bepalen en ze opnieuw in de context van de Schat van Oignies te plaatsen. Deze zeldzame kerkschat uit de 13e eeuw en bestaat uit een 50-tal stukken, hoofdzakelijk religieus edelsmeedwerk. Het geheel werd in 2010 door de Zusters van Onze-Lieve-Vrouw van Namen toevertrouwd aan de Koning Boudewijnstichting, met de opdracht de bescherming van de stukken te verzekeren.
Een van de zeven wonderen van België
De uitermate verfijnde uitvoering, de technische vaardigheid, de kostbare en zeldzame materialen, de goede staat en de bijzondere historiek maken van de Schat een geheel met internationale faam. In 1978 werd de Schat uitgeroepen tot een van de ‘Zeven wonderen van België’ en in 2010 werden 32 stuks ervan door de Federatie Wallonië-Brussel geklasseerd als uitzonderlijk roerend cultureel erfgoed.
Deze schat wordt nu bewaard in de Société Archéologique de Namur, die bijdraagt tot de studie en het publiek toegankelijk maken van dit bijzondere erfgoed. De stukken worden tentoongesteld in het het Provinciaal Museum voor Oude Kunsten in Namen (TreM.a).
De resultaten van het CROMIOSS-project werden voorgesteld op het internationale colloquium Labs, Art and Relics, georganiseerd op 22 en 23 november in de Koninklijke Bibliotheek van België. Meer info op www.lasan.be (enkel in het Frans).
Foto's: © Visualforensic/Philippe FROESCH
