World Digital Library online

Achttiende eeuwse kaart van BrusselOp 21 april werd de 'World Digital Library' (WDL) gelanceerd door The Library of Congress met de steun van UNESCO. De lancering kreeg veel aandacht in de pers met artikels in o.a. De Morgen (14 april) en De Standaard (20 april).

Op deze zestalige (!) website worden gedigitaliseerde ‘topstukken' van het werelderfgoed (World heritage) gepresenteerd, van 8000 BC tot de jaren vijftig van de vorige eeuw. De oudste 'stukken' zijn prehistorische rotstekeningen uit Zuid-Afrika, de jongste foto's van een vismarkt in Marokko. U vindt er ook zes items over de Nederlanden en België. Het gaat overwegend om 'oud bronnenmateriaal', vooral documenten en statisch beeldmateriaal. (Waaronder een zeventiende-eeuws kaartje van Brussel uit de Nationale Bibliotheek van Brazilië: zie afbeelding). Alle content wordt ‘free of charge' aangeboden voor raadpleging en in veel gevallen ook als download (TIFF- en pdf-files). De auteursrechten berusten bij de toeleverende instituten. Het gaat hierbij overwegend over bibliotheken uit de hele wereld, met een groot aantal derde wereldlanden en met een opvallend sterke aanwezigheid van Rusland en Irak. Momenteel telt het aanbod enige honderden objecten, nog relatief beperkt dus. Technisch beschikt de website over krachtige tools om afbeeldingen te bekijken, in te zoomen, en om intuïtief te zoeken op tijdslijn of via associatie. Er is geen interactie voorzien met/tussen gebruikers, en behalve een 'At this: bookmarking and sharing service' heeft de site weinig Web 2.0 eigenschappen. Het is pure representatie.

The Library of Congress vatte dit plan op in 2005 dat later ook de steun kreeg van UNESCO en IFLA. Een van de bibliotheken die mee werkt is de nieuwe Bibliotheca Alexandria, naast een trits andere bibliotheken uit derdewereldlanden die eerder konden rekenen op Amerikaanse ontwikkelingssteun. De missie van WDL is "(...) to promote international and inter-cultural understanding and awareness, provide resources to educators, expand non-English and non-Western content on the Internet, and to contribute to scholarly research. " De langetermijnstrategie van WDL is niet duidelijk, evenmin hoe dit allemaal duurzaam gaat gefinancierd worden. WDL ontvangt geen overheidssteun, en moet het dus hebben van mecenaat en extra inkomsten wat in deze tijden van crisis geen evidentie is. De initiële investering werd mee mogelijk gemaakt dankzij vooral Amerikaans privésponsorgeld (waaronder Google, Microsoft, Carnegie Corporation, e.d.)

WDL past dus in het rijtje van ambitieuze internationale, digitale ontsluitingsprojecten zoals bijvoorbeeld Europeana, "The European Digital Library: "The EU's digital libraries initiative sets out to make all Europe's cultural resources and scientific records - books, journals, films, maps, photographs, music, etc. - accessible to all, and preserve it for future generations." Een van de grote (technische) verschillen tussen WDL en Europeana ligt er in dat het Europeana systeem geen digitale objecten opslaat, maar enkel metadata die verwijst naar digitale objecten op de partnerwebsite. Europeana (bètaversie) omvat al veel meer gegevens en heeft een sterker cross-sectoraal karakter. Er zijn ook veel gelijkenissen, niet in het minst in de missie van beide projecten, die sterk de nadruk legt op culturele diversiteit (meertaligheid), gedeelde waarden en het rijke historische erfgoed. Het zijn projecten die vooral vanuit een maatschappelijke en culturele en minder vanuit een economische invalshoek opereren. Het kan interessant worden om te zien hoe beide projecten zich verder ontwikkelen en hoe ze zich gaan profileren in de toekomst.

Jeroen Walterus