Sociale media als cultureel erfgoed van de toekomst
Als nationale bibliotheek bewaart en beheert KBR een collectie van 8 miljoen documenten. Het gaat niet louter om fysieke maar meer en meer ook om digitale documenten. Zo worden er collecties gedigitaliseerd en bewaart KBR ook digital-born publicaties zoals e-books, e-journals en databanken. Ook het web bevat veel informatie, die echter vaak niet bewaard wordt. De laatste jaren ontstonden er in binnen- en buitenland een aantal archiveringsinitiatieven om webpagina’s en socialemedia-inhoud te bewaren voor de toekomst. Deze crowdsourcingactie vormt daar een onderdeel van.
Gezocht: online nationaal erfgoed
KBR wil in het BESOCIAL-project een duurzame strategie ontwikkelen om Belgische sociale media te archiveren en te bewaren. Sociale media maken immers integraal deel uit van ons dagelijks leven en zelfs van onze cultuur. In dit tweejarig project wordt socialemedia-inhoud gearchiveerd over specifieke Belgische aspecten, gebeurtenissen en tradities. Maar wat is typisch Belgisch en wat willen we bewaren voor de toekomst? Om tot een diverse en representatieve selectie te komen, wordt uw hulp ingeroepen. Welke accounts en hashtags op Twitter en Instagram moeten volgens u bewaard worden?
Doe inspiratie op in de campagnevideo en deel uw suggesties!
Best practices
Ook andere erfgoedorganisaties zetten hierop in. In het project Best practices voor de archivering van sociale media in Vlaanderen en Brussel onderzoeken KADOC KU Leuven en meemoo samen met experten en contentpartners uit de erfgoedsector hoe sociale media systematisch kunnen gearchiveerd worden. Door hun dynamische vorm laten sociale media zich immers moeilijk vastleggen: berichten worden aangepast, verwijderd of voorzien van commentaar. Ze bevatten naast tekst vaak ook afbeeldingen en video’s. Ook de vluchtigheid van accounts en socialemediaplatformen zelf speelt hierbij een rol. Bij het archiveren moet bovendien rekening gehouden worden met auteursrechten en wetgeving ter bescherming van persoonsgegevens.
In de eerste projectfase werd gefocust op het archiveren van individuele accounts. De tweede fase is net opgestart en analyseert de meerwaarde van het gebruik van commerciële tools ten opzichte van gratis tools om accounts, tags en hashtags op Twitter, Facebook, Instagram en YouTube te capteren. In een volgende fase zal de toegang tot en het hergebruik van gearchiveerde sociale media centraal staan.
Makerspace archiveren sociale media
Het Universiteitsarchief Antwerpen startte in de coronaperiode met ‘hotspot-archivering’. Alle corona-gerelateerde berichten op websites en sociale media gelinkt aan de Universiteit Antwerpen worden gecapteerd sinds maart 2020. Jolien Dekoninck (Universiteitsarchief Antwerpen) deelde haar ervaringen op Informatie aan Zee.
In de Makerspace archiveren sociale media demonstreerde ze hoe sociale media kan gearchiveerd worden met Chrome SingleFile Extension. Thomas Peeters (Best practices projectmedewerker aan KADOC KU Leuven) gaf uitleg over twee andere tools, Archiveweb en Replayweb, en Sophie Bossaert (ADVN) lichtte een YouTube-downloader via command line toe. Het publiek kreeg de kans om deze tools zelf uit te testen.
Over het muurtje
Het archiveren van sociale media staat niet enkel in België hoog op de agenda. In Nederland zette het Netwerk Digitaal Erfgoed in 2020 het project Afstemming Sociale media-archivering op, waarin vijf erfgoedorganisaties praktijkervaring deelden over het selecteren, harvesten en opslaan van sociale media.
Op het Kennisplatform Webarchivering van Kennisnetwerk Informatie en Archief (KIA) vindt u andere (Nederlandse) initiatieven, discussies en documenten.
Illustratie: Joseph Mucira via Pixabay
