Op dinsdag 2 mei 2023 organiseert het Agentschap Onroerend Erfgoed voor de tweede keer een contactdag over waardering van bouwkundig erfgoed in Vlaanderen. Thema van deze editie is 'Erfgoed en meerstemmigheid. Nieuwe verhalen voor historische gebouwen?'. FARO werkt mee aan deze dag en verspreidt dus graag de call for papers.

Waarom deze contactdag?

De Contactdag Bouwkundig Erfgoed wil een platform bieden voor onderzoek, en reflectie en debat stimuleren over de praktijk van waarderen. Dat kan gaan over de waardebepaling bij selectie van onroerend erfgoed voor bescherming of inventaris, of bij keuzes bij restauratie of herbestemming ervan.

Nieuwe verhalen voor historische gebouwen?

De toegenomen aandacht voor betekenisvolle verhalen achter gebouwen vormt een uitdaging voor een onroerenderfgoedzorg die traditioneel sterk architectuurhistorisch en materieel gericht is. Architectuurhistorisch minder belangrijke gebouwen kunnen door hun verhalende kracht toch als waardevol worden ervaren. De gebouwen van scheepvaartmaatschappij Red Star Line in Antwerpen zijn bijvoorbeeld heel betekenisvol als herinnering aan de emigratie naar de Nieuwe Wereld.

De appreciatie van het betekenisvolle verhaal achter de materie veronderstelt een meer inclusieve vorm van erfgoedwaardering. Dat kan verschillende invullingen van erfgoedwaarde naar boven brengen. Dat betekent dat we in gesprek willen gaan over die waarden en betekenissen en meerdere stemmen aan bod willen laten komen. Dat gesprek kan harmonieus zijn, maar ook schuren als verschillende waarden tegenover elkaar komen te staan.

De vraag stelt zich hoe we maatschappelijk belangrijke verhalen kunnen selecteren. Kunnen meerdere verhalen en perspectieven naast elkaar bestaan? Kan er ruimte zijn voor nieuwe verhalen? Kunnen we het verleden kritisch overerven, met de blik op de toekomst? Hoe kunnen we een verhaal vertellen over erfgoed dat minder op een glorieus collectief verleden gericht is, maar dat ook naar de toekomst verwijst?

Meerstemmigheid stelt ook uitdagingen aan het beheer van bouwkundig erfgoed. Hoe kunnen betekenisvolle verhalen worden getoond met meer dan alleen een infobord of een artistieke interventie? En hoe gaan we bij behoud, restauratie en herbestemming om met de veelheid aan verhalen, emoties en betekenissen, en hun veranderlijk karakter?

Call for papers

Het Agentschap Onroerend Erfgoed is op zoek naar bijdragen met onderzoek of reflecties over de omgang met betekenis en meerstemmigheid in bouwkundig erfgoed en de vertaling daarvan in erfgoedwaardering. Besprekingen van projecten zijn mogelijk voor zover ook hierover een reflectie wordt opgebouwd.

Meer info en een uitgebreidere schets van de achtergronden van de call for papers vindt u hier.

Stuur tot en met 31 januari 2023 een voorstel voor een presentatie van 20 minuten (abstract van 250 woorden en eventueel twee beelden), en een korte biografie naar cbe@onroerenderfgoed.be.

Foto:  Het oorlogsgedenkteken van Alveringem. Kris Vandevorst, Onroerend Erfgoed