Leesplezier voor iedereen met 'Verhalen om samen te lezen'

Illustratie van het verhaal 'Het Monster van Nian' door Elena Molinari

Op dinsdag 23 april 2024, Wereldboekendag, vindt de tweede editie van Vlaanderenleestdag plaats. Dit initiatief van de Vlaamse overheid kadert in het Leesoffensief en wil lezers verbinden, lezen zichtbaarder maken en nieuwe lezers aanmoedigen om deel te nemen aan een (voor-)leesactiviteit. 'Lees. Altijd. Overal': dat is de slogan van deze editie.

Lezen (en schrijven): voor u en ik is het evident. We doen het zonder nadenken, altijd en overal: verkeersborden, aankondigingen in het station of aan de bushalte, e-mails en nieuwssites. Dat is niet voor iedereen het geval. Onderzoek uit 2013 wijst uit dat 800.000 Vlamingen, 1 op 7 dus, laaggeletterd is. Dat betekent dat meer dan een half miljoen Vlamingen moeite heeft met basisvaardigheden zoals lezen, schrijven en rekenen. Ook informatie vinden, begrijpen en gebruiken is moeilijk. Zeker als die info digitaal is.

De rol van erfgoed

cover verhalenbundel 'verhalen om samen te lezen'

Vraagt u zich af wat dit met erfgoedwerk te maken heeft? Ook als erfgoedwerkers kunnen we een rol spelen in het aanbieden van taaloefenkansen en het verhogen van leesplezier. Zo bewijst de verhalenbundel Verhalen om samen te lezen, die in nauwe samenwerking met verschillende erfgoedorganisaties en Ilona Plichart, expert samenlezen met NT2-cursisten, tot stand kwam.

Twaalf verhalen om samen te lezen, die vindt u in dit boekje. Erfgoedwerkers van Erfgoedcel TERF, ADVN | archief voor nationale bewegingen, Texture, Museum Plantin-Moretus, Openluchtmuseum Bokrijk, Erfgoedcel Brugge en Kasteel van Gaasbeek doken in hun collecties op zoek naar grappige, ontroerende of spannende verhalen. FARO herwerkte drie verhalen uit de wereldliteratuur. We schreven op maat van wie Nederlands leert. Het taalplezier is er voor iedereen: voor wie nog Nederlands leert of zich er al in thuis voelt. Voor wie wil (voor)lezen of ernaar luisteren.

Aanleiding is Erfgoeddag, het jaarlijkse feest voor het cultureel erfgoed. Dat staat in 2024 in het teken van ‘Thuis’. Hier leest u verschillende verhalen die doen denken aan thuis. Over Magda bijvoorbeeld, die een nieuwe thuis zoekt in een ander land, net als Giuseppe en Costanza. Of over Biniam, die heimwee heeft naar zijn geboorteland. Maar ook volksverhalen zoals dat van Mira, voor wie thuis iets heel magisch wordt.

Samenlezen tijdens de Erfgoedweken

Deze verhalenbundel vormde dan weer de grondstof om erfgoedwerkers op te leiden in de methodiek van 'samenlezen'. Samenlezen is een methodiek waarbij een begeleider een tekst voorleest, waarbij de deelnemers mee volgen. Vervolgens stelt de begeleider vragen over de tekst en gaat die in interactie met de deelnemers. Via verschillende soorten vragen gaan we na wat de deelnemers van de tekst vinden: begrijpen de deelnemers de passages? Maar evengoed graven we dieper en linken we de tekst aan persoonlijke emoties. Onderzoek toont aan dat de methodiek een positieve uitwerking heeft op het mentale, fysieke en sociale welzijn van de deelnemers. 

Tijdens de Erfgoedweken van 15 tot 26 april gaan erfgoedwerkers van ADVN | archief voor nationale bewegingen, Erfgoedcel TERF, Kazerne Dossin, Openluchtmuseum Bokrijk en FARO samenlezen in verschillende Ligo- en OKAN-klassen. We zijn actief in scholen in onder andere Tongeren, Houthalen-Helchteren, Genk, Gent, Antwerpen, Brussel, Heusden-Zolder, Mechelen, Pelt en Maasmechelen. Want niet alleen lezen, maar ook erfgoed is er voor iedereen.

Gaat u ook graag aan de slag met de brochure? U downloadt een digitale versie hier, of u bestelt een papieren exemplaar.

Dit project werd mede mogelijk gemaakt dankzij een projectsubsidie voor leesbevordering van Literatuur Vlaanderen.

Bronnen:

Foto: Illustratie van het verhaal 'Het Monster van Nian' door Elena Molinari

Elien Doesselaere