In opdracht van het Departement CJM voerde de UGent-onderzoeksgroepen MICT, GhentCDH en Cultuur & Educatie een onderzoek naar de noden op het vlak van (her)gebruik van digitale culturele content in de samenleving. Dit onderzoek draagt bij aan de implementatie van de visienota Een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk.

Centraal in het onderzoeksproject staat de vraag welke voorwaarden moeten worden vervuld om te kunnen spreken van een volwaardig digitaal ecosysteem voor de creatie en distributie, het gebruik en hergebruik van digitale culturele content. Al te vaak wordt deze analyse verengd tot technische voorwaarden. Nochtans zijn er nog een aantal andere belangrijke voorwaarden die moeten gerealiseerd worden om voluit de vruchten van de digitale omwenteling te plukken. Het gaat dan om kennis, vaardigheden en vooral ook een reeks attitudes die tot nu onderontwikkeld bleven. 

Het onderzoeksproject geeft inzicht in de noden op het vlak van:

• het aanbieden van digitale culturele content aan andere sectoren dan de cultuursector;
• het gebruik van digitale culturele content door organisaties uit die sectoren.

Het onderzoek ontwikkelde op basis van bestaande internationale literatuur en rapporten een landschapstekening en focuste via casestudies op de sectoren onderwijs en onderzoek. De resultaten hiervan werden vervolgens afgetoetst bij stakeholders uit het culturele veld. Tot slot worden de resultaten gegeneraliseerd en formuleerden de onderzoekers tien aanbevelingen:

1. Gebruikersgericht denken 
   Ondersteun culturele instellingen in gebruikersgericht denken en in het capteren van de noden van potentiële (her)gebruikers van digitale culturele content.
2. Digitale competenties
   Ondersteun de vorming van digitale competenties van toekomstige en ervaren cultuurwerkers.
3. Samenwerking
   Ondersteun in het opzetten van samenwerkingen tussen culturele instellingen en steunpunten met digitale expertise.
4. Communicatie
   Ondersteun culturele instellingen in de communicatie van beschikbare digitale culturele content naar potentiële hergebruikers.
5. Centrale vertrekpunten
   Ondersteun centrale vertrekpunten voor potentiële hergebruikers met diverse digitale competenties naar beschikbare digitale culturele content.
6. Vindbaarheid
   Ondersteun culturele instellingen in het maximaal vindbaar maken van digitale culturele collecties en datasets aan de hand van SEO en ontsluiting via populaire internationale platformen.
7. Metadata
   Ondersteun culturele instellingen in de metadatering van digitale culturele collecties en datasets.
8. Juridische drempels
   Ondersteun culturele instellingen in het openstellen van digitale collecties en maak komaf met onnodige juridische barrières.
9. Duurzaamheid
   Ondersteun culturele instellingen in het duurzaam bewaren en ontsluiten van digitale collecties.
10. Data-ethiek
    Ondersteun culturele instellingen in de reflectie over data-ethiek.

Bij elke aanbeveling werden concrete actiepunten voor beleidsvoering geformuleerd.

Lees het volledige onderzoek.