Onze man in Glasgow, dag 5
Tijdens mijn jobshadowing hier in Glasgow liet Open Museum mij deze week reeds kennismaken met een brede waaier aan outreachprojecten. Een daarvan is dit project, waarbij Open Museum zijn collectie art extraordinary terug binnenbrengt in een gevangenis. Art extraordinary is een typisch Schotse benaming voor wat bij ons beter gekend is als outsiderkunst of art brut: kunst van mensen die buiten de kunstwereld staan, zoals psychiatrische patiënten of gevangenen.
Selecteren voor Barlinnie
Even wat achtergrond: in 2012 schonk Joyce Laing haar collectie art extraordinary aan Glasgow Museums. Joyce verrichte baanbrekend werk als eerste kunsttherapeute van Schotland. Ze was verbonden aan de Barlinnie-gevangenis en verzamelde haar kunstcollectie in psychiatrische instellingen. Een groot deel werd haar geschonken door mensen met wie ze had gewerkt in periodes van verslechterde geestelijke gezondheid of gevangenschap in heel Schotland.
Open Museum werkt momenteel aan een project waarbij het gevangenen in Barlinnie ondersteunt om zelf een handling kit te ontwerpen met stukken uit de collectie van Joyce Lang. Bedoeling is om deze unieke en niet-alledaagse collectie toegankelijk te maken voor gemeenschappen uit heel Glasgow die ermee willen werken.
Coördinator van dit project is Claire Ciao. Ze neemt mij en Sarah Leal in de voormiddag mee naar het depot waar de Joyce Laing collectie wordt bewaard. Ze laat ons snuisteren door de ingekaderde kunstwerken en geeft ons de opdracht enkele stukken te selecteren waarmee we in de namiddag aan de slag gaan in de gevangenis. Vanuit de gedachte dat portretten een belangrijke rol spelen in het weerspiegelen van psychische kwetsbaarheid, kies ik voor een aantal portretten.
Een sessie over voetbal en kunst in Barlinnie
Kort na de middag trekken we met de kunstwerken en met een handling kit over voetbal naar Barlinnie, de grootste gevangenis in Schotland.
Eenmaal we het materiaal hebben opgesteld in de sessieruimte, beginnen we met een voorstellingsgronde. Er zijn zes zeer gemotiveerde gevangenen aanwezig die zeer enthousiast en actief deelnemen. Ik mag samen met hen de handling kit over voetbal ontdekken, wat eindigt met een quiz over de voetbalgeschiedenis van Schotland. Mijn 'ploeg' moet nipt de duimen leggen.
Daarna worden de kunstwerken uitgestald en wordt het zeer boeiend. Over elk van de werken hoor ik zeer interessante reflecties. De deelnemers denken na over hoe ze deze stukken kunnen gebruiken in een handling kit, welke interpretaties ze eraan kunnen geven en welke extra informatie erbij kan, zoals verbanden met bekende kunstenaars of informatie over de technieken die door de outsider-kunstenaars werden gebruikt. We spreken zelfs over de herkomst van het motto 'Also sprach Zarathustra' van Nietzsche, dat op een van de kunstwerken staat geschreven. Enfin, voor ons allemaal een ongemeen interessante namiddag.
Deze sessie is slechts een van de vele sessies waarin met de deelnemers stapsgewijs een handling kit wordt ontworpen en gemaakt. In de lente mag ik het resultaat gaan bekijken. Op meerdere vlakken is dit unieke project voor mij een absolute oogopener. Bekijk sfeerbeelden dan deze dag.
Foto's: (c) FARO
