Tuinieren beleeft een revival, en niet alleen bij hipsters of jong gepensioneerden. Ook de zorg en het welzijnswerk pikken maar wat graag in op de trend. Recent verscheen op sociaal.net een leesbaar artikel dat alle voordelen van tuintherapie op het welbevinden opsomt. En die gaan verder dan de zogenaamde ‘groene zorg’, waarbij de natuur wordt ingezet als middel om de gezondheid en het welzijn van kwetsbare mensen te verhogen. Want net omdat bij tuintherapie de sociale interactie centraal staat, is de activiteit ook uitermate geschikt voor het aanpakken van eenzaamheid en het verbeteren van de sociale cohesie.

Musea en tuintherapie

Het is een misvatting dat alleen musea in een groene landelijke omgeving zouden kunnen inspelen op de toegenomen aandacht voor en het potentieel van tuintherapie. Stedelijke musea zijn voor hun publiekswerking inderdaad vaker aangewezen op binnenruimtes, maar toch zijn er heel wat die in hun buurt beschikken over openbare groene ruimtes of een eigen tuin, park of (groen)dak. Deze plekken hebben een enorm potentieel voor het ontwikkelen van een aanbod dat erop gericht is om hedendaagse gezondheidsproblemen aan te pakken zoals stress, burn-out, depressie of obesitas. Tijdens de conferentie Cultural heritage for mental health in Gent toonde Vitalija Povilaityte-Petri, verbonden aan het museum van de ULB, met tal van voorbeelden uit het Brusselse hoe stedelijke musea hun groenpotentieel kunnen ontgrendelen.

The Gardener’s Ark

Er bestaan heel wat inspirerende voorbeelden van musea die tuinieren gebruiken als kapstok om te werken met kwetsbare mensen. Zo heeft u misschien mijn blog over het inspirerende GRAFT project in The Waterfront Museum in Swansea gelezen?

Een ander mooi voorbeeld is The Gardener’s Ark, een project dat in 2008 werd geïnitieerd door The Open Museum in Glasgow. Tijdens The Gardener’s Ark werkte het museum samen met mensen die geestelijke gezondheidsproblemen en een breed spectrum aan leerproblemen hadden. Sommigen onder hen hadden ook lichamelijke of motorische beperkingen. Geïnspireerd door een schilderij van een boot in het erfgoeddepot van Glasgow Museums (zie foto) maakten ze samen een schaalmodel van die boot opgevuld met planten dat de stad rondtoerde en ondertussen ook door de cliënten werd onderhouden. Daarnaast ondernamen ze een hele reeks van andere initiatieven die museumobjecten, zelf gekweekte groenten en poëzie bij elkaar brachten: “objects from the museum sit next to home-grown vegetables, enhanced by beautiful written work.” U kan alles over dit project lezen in een mooi uitgegeven boek.

Foto: Het schilderij Home from the Herring Fishing door Robert Weir Allan (1852–1942), © FARO